Julian Young, Heidegger, filozofia, nazizm

Znany i lubiany narodowo-socjalistyczny filozof (na okładce z wąsem już okrywającym całą górną wargę - w Tysiącletniej Rzeszy wąsik pielęgnował zgodnie ze stylem swojego Wodza). A w środku (oprócz tekstów Heideggera), Gadamer, Levinas, Derrida, Habermas, Jaspers... . Rzecz wyjątkowo ciężka - choć okładka miękka, a całość waży przeszło pół kilograma!

Niemiecka filozofia w swojej klasycznej formie (z roku 1927).

Czyli jakim prywatnie był człowiekiem bodaj największy zbrodniarz współczesnej historii Europy?

Kolejna książka o zbrodniach niemieckich. I niemieckich obozach. 

Wieczna zagadka: jak naród o takiej kulturze mógł popaść w taką patologię? A może to właśnie jego kultura była źródłem zła, może ta kultura przez wieki ewoluowała w faszystowską kumulację? Może bez reformacji, bez "klasycznej filozofii niemieckiej", bez psychologii i psychiatrii XIX i XX wieku, itd., nie byłoby hitleryzmu?

Gdyby nie bezmiar cierpienia sprowadzonego na świat przez niemców i ich socjalizm narodowy niniejszy słownik byłby paraliżująco śmieszny. Niestety zebrane w nim przykłady niewiarygodnego zidiocenia i dewiacji wciąż mają dla niektórych walor oczarowujący. Zwłaszcza w swym ataku na chrześcijaństwo. Tym bardziej to dziwne, że Hitler miał być mesjaszem...

Socjalizm brunatny, czerwony, zielony, tęczowy - wszystkie, atakując programowo chrześcijaństwo, atakują w istocie człowieka. I wcale tego nie kryją: "stary człowiek" musi umrzeć, musi być stworzony "nowy człowiek", "nowy", bo "wyzwolony z okowów religii chrześcijańskiej". Owo stworzenie trzeba przeprowadzić bez względu na środki i metody. Cel uświęca środki. Bo jakże inaczej człowiek, stworzony na wzór i podobieństwo Boga, przyjmie ideologię socjalizmu? Ideologię - religię antychrześcijańską, której brunatną wersję przedstawia oferowany słownik.

Co tu pisać - tytuł mówi wszystko. Lubimy takie tytuły.

Filozofia współczesna i filozofia Boga.

Kompendium wiedzy o dziejach europejskiej filozofii XIX i XX wieku.

Wybrane zagadnienia i kierunki filozofii przyrody: Platon, Arystoteles, Kartezjusz, Newton, Leibniz, Kant, Whitehead, Popper, romantyczna filozofii przyrody.

Kompendium. Co filozofia miała i ma do powiedzenia o: Bogu, dobru i złu, polityce, świecie zewnętrznym, nauce, umyśle i sztuce. Przegląd wybranych stanowisk i teorii dokonany przez profesora z Oxfordu.

Alfabetyczny zbiór tematów filozoficznych lub "normalnych", ale ujętych filozoficzne. Od "Alfabet" do "Znaki". 

Czyli rzecz o filozoficznej nauce o Bogu.

Elementarz filozoficzny napisany dla każdego, kto dba o osobistą kulturę.

Dokładnie o tym, co w tytule. Czy filozofia współcześnie ma w ogóle racje bytu?

Historia instytucjonalnego i zorganizowanego hierarchicznie poznawania świata, które współcześnie zwie się "nauką". Jednym słowem jak profesjonalnie błądzić w poszukiwaniu prawdy, o której większość jest przekonana, że jest (i że jest dostępna tylko im, naukowcom). Istnienie prawdy - jak się uważa - najlepiej dowodzi nieustanny spór o to, jak i co poznajmy. Autor próbuje przedstawić historię tego sporu i historię rodzącego się, wraz z nim, obrazu świata. 

Wydanie pierwsze, jednotomowe, z 1962 roku.

Metafizyka - jądro filozofii, gdyż, zdaniem autora, człowiek jest homo metaphysicus. Co nie przeszkadza wielu filozofom uznawać rozważania metafizyczne za pozbawione sensu. Filozofia już taka jest: pozwala istnieć stanowiskom przeciwnym. A więc co to jest, to, czego nie ma, choć jest?

Społeczna geneza i społeczna funkcja egzystencjalizmu we współczesnym świecie.

Największe i najlepsze opracowanie tego tematu.

Od Benthama do Russella, czyli: utylitaryści, empiryści, agnostycy, pozytywiści, idealiści, pragmatyści. Wiele postaci, które filozofami nie były (choć miały poglądy w zasadzie na każdy temat), ale tym, co mówiły lub pisały (z absolutnym przekonaniem o swojej racji), wpłynęły na losy świata. Zadziwiająca skłonność naszego gatunku do ulegania lunatykom. W zasadzie bardzo to proste: wystarczy tylko nazwać siebie naukowcem, a to, co się robi nauką.

W tym tomie Grecja i Rzym: początki filozofii, filozofowie przed Sokratesem (m.in. filozofowie jońscy, Pitagoras, Heraklit, Parmenides, Melissos, Zenon, Empedokles, Anaksagoras, atomiści, sofiści), Sokrates, Demokryt, Platon, Arystoteles i filozofia poarystotelesowska (m.in. epikureizm, sceptycyzm, stoicyzm, cynicy, filozofia żydowsko - hellenistyczna, Plotyn).

Tom VII nosi podtytuł "Od Fichtego do Nietzschego", a w nim między innymi, oprócz wyżej wymienionych, Schelling, Schleiermacher, Hegel, Herbert, Bolzano, Schopenhauer, Feuerbach, Stirner, Marks i Engels, Kierkegaard, Cassirer, Dilthey...

Podtytuł: "Od Kartezjusza do Leibniza", czyli między innymi również: Pascal, Malebranche, Spinoza. 

Podtytuł "Najpopularniejszy na świecie podręcznik filozofii dla niefilozofów". Filozof by spytał: co to znaczy "najpopularniejszy"? Najwięcej wydań czy najwięcej recenzji, czy najczęściej cytowany, czy... itd ? Czemu zawdzięcza "popularność"?  Czy "najpopularniejszy" oznacza, że dobry? Czy rzecz popularna może być zła? Czy to, co popularne może być złe i do tego szkodliwe? Czy rzecz popularna może być bez sensu? Czy w ogóle jest filozofia dla "niefilozofów"? Itd., itd,... . Pytań coraz więcej. Filozofia to stawianie pytań. A odpowiedzi? Wszak każda wypowiedź o filozofii jest już filozofowaniem. Nie ma "obiektywnej" historii filozofii - są filozoficzne opowieści o filozofach i ich rozważaniach, zawsze odzwierciedlające jawne i ukryte przekonania, sądy, postawę i sympatie filozofa historię opowiadającego. Dobór nazwisk, tematów, problemów - to wszystko jest wynikiem filozoficznych upodobań. Tak już jest z filozofią: każda odpowiedź rodzi nowe pytania. "Kiedy filozof zaczyna odpowiadać na pytanie zapomina się  o co był pytany".

"Problemy filozoficzne XX wieku" to mylący tytuł: książka miała swoje pierwsze, francuskie wydanie w 1951 roku, a zatem druga połowa szalonego wieku w ogóle nie jest w niej ujęta. Tym niemniej jest to niezwykle skondensowany wykład i każdy, kto chce poświęcić wieczór (książka ma niespełna sto stron) na przyjrzenie się, o co spierali się filozofowie w czasach zdominowanych przez dwie wielkie wojny będzie usatysfakcjonowany lekturą. A zresztą filozofowie od starożytności spierają się o to samo, więc ramy czasowe każdej syntezy ich poglądów zdają się mieć drugorzędne znaczenie. 

Brak słów... . Naga, przerażająca prawda o Niemcach i ich narodowym socjalizmie. Jeśli Niemcy coś robią, to robią to z ponurą dokładnością i do końca. Zatem i socjalizm, w ich wykonaniu, został doprowadzony z morderczą systematycznością do swych nieludzkich granic ostatecznych. Państwo, które pozbawia jednostki przyrodzonych praw boskich, państwo dostrzegające tylko masę (naród, rasę), nad którą całkowicie panuje - w imię barbarzyńskiej ideologii. Barbarzyńskiej, bo czyniącej swym głównym fundamentem prawo do unicestwienia wszystkich tych, których państwo uzna za zbędnych, przeszkadzających, czy "wadliwych". Totalne państwo, zarządzane przez nienawiść, strach, służalczość, podłość, przemoc. Mord na niewinnych jako usprawiedliwiona manifestacja władzy i jej główna prerogatywa. Państwo bezbożne i walczące z Bogiem, a więc i z jego obrazem - człowiekiem. Książka powinna być obowiązkowa dla wszystkich, którzy oskarżają Polaków o "antysemityzm". Doprawdy, w świetle wspomnień Klemperera, takie oskarżenia są bezczeszczeniem pamięci ofiar hitleryzmu. Jeśli w Polsce był, czy jest, "antysemityzm", to jakim słowem nazwać państwowo zorganizowane bestialstwo niemieckie? Tym samym pojęciem bowiem niepodobna opisywać dwóch całkowicie różnych zjawisk - opis okazuje się fałszem, a samo pojęcie niczego nie mówi o rzeczywistości, a za to bardzo dużo o wypowiadającym (w tym wypadku o nienawiści do Polski i Polaków). Autor po dwunastu latach narodowo-socjalistycznego przedpiekla III rzeszy osiadł w NRD - kolejnej mutacji niemieckiego socjalizmu. O dziwo - mimo możliwości wyjazdu - pozostał w NRD do śmierci, z powodzeniem rozwijając NRD-owską "naukę"...

Kardynał Joseph Ratzinger zebrał swoje teksty z wielu lat na temat wiary, prawdy, tolerancji, kultury i nadał im - oprócz tytułu głównego - podtytuł "Chrześcijaństwo a religie świata". Ale co znaczy dzisiaj "chrześcijaństwo"? Czy chrześcijaństwo jest religią, czy też pod tym nazwaniem kryją się dzisiaj różne religie? A może już nie tylko religie, ale różne religie i światopoglądy? Chrześcijaństwo - co oznacza to pojęcie? Kiedyś oznaczało wiarę w Jezusa, a dzisiaj? W czasach, kiedy bogiem staje się "tolerancja" (która została sprowadzona do instytucjonalnego wymuszania akceptacji dla niepospolitych zachowań seksualnych i do nietolerancyjnego gwałtu na pojęciu "norma"), a wiele kościołów protestanckich otwarcie przyznaje, że ich Bóg to jednie metafora, że Boga nie ma? Co znaczy "chrześcijaństwo" w czasach, w których wiara w życie wieczne została zastąpiona zabieganiem o "życie jak najdłuższe"? Czy słowo "chrześcijaństwo" ma jakikolwiek sens, skoro zatracono poczucie herezji? Zaprawdę, spustoszona winnica... Ciekawostka: książkę wydano, kiedy Joseph Ratzinger był już Ojcem Świętym Benedyktem XVI, a mimo to książka nie ma "Imprimatur"... Bardzo ciekawa ciekawostka, czyż nie?

Jeden z bardzo popularnych hierarchów Kościoła - kardynał Luis Antonio Gokim Tagle. Dla wielu nadzieja, że chorego i osłabłego ducha Europy ozdrowi wschodnia kuracja. Azja - dla jednych największe zagrożenie dla Europy, dla innych największa nadzieja dla europejskiej gospodarki i kultury. Czy również dla chrześcijaństwa?

Boga nie ma i co mi pan zrobisz? (by sparafrazować słynną, szatniową scenkę z "Misia"). Jeszcze jedna próba okazania, że Dostojewski nie miał racji twierdząc, że "jeśli Boga nie ma to wszystko wolno". Autor ogłaszając detronizację Boga powołał nowego władcę: "rozum". To, że ów "rozum" jest bytem czysto abstrakcyjnym oraz, że zostały przypisane owemu "rozumowi" wszystkie cechy absolutne, które czynią z niego czysty absolut - jednym słowem boga - umyka błyskotliwym i elokwentnym dywagacjom kolejnego apostoła "rozumu". Rozum pojmowany tak, jak na kartach tej książki, nie różni się niczym - w sferze etycznej - od boga deistów. "Świecki racjonalizm" różni się zatem od deizmu jedynie operacją językową: boga nazywamy "rozumem" i jesteśmy wolni od religijnych uprzedzeń, bo przecież nie mówimy o "bogu" tylko o "rozumie". Więc jesteśmy "racjonalistami", a postęp to nasze drugie imię. Pojawia się tu ciekawa definicja racjonalizmu, zresztą będąca oczywistą konsekwencją pojmowania go jako wyznania, a nie jako sposobu myślenia. Jest się zatem "racjonalistą" nie dlatego, że przestrzega się zasad logicznego myślenia, tylko dlatego, że wierzy się w "rozum". Najprościej rzecz ujmując: oto taki "racjonalista wyznawca" powiada, że "wierzy w rozum, więc jest racjonalistą, bo nie kieruje się wiarą". Oczywiście na gruncie "racjonalizmu wyznawanego" tak irracjonalne zdanie jest prawdziwe, choć tradycyjny racjonalizm odrzuciłby je jako całkowicie nielogiczne, irracjonalne właśnie. Tymczasem "racjonalista wyznaniowy" uznaje je za sensowne, bo stoi za nim przekonanie o absolutnej słuszności własnej myśli, przecież jest ona myślą "racjonalisty". No i oczywiście nikt nie może stać na drodze "rozumu" i postępu. A gdy ktoś oskarżony zostanie przez "racjonalistę", że jednak stanął, to od czego jest gilotyna, od czego są obozy reedukacyjne? Dostojewski nie miał racji - powiada "racjonalista wyznawca" - ale nam wszystko wolno, bo przecież my kierujemy się "rozumem". Wierz w "rozum" i rób co chcesz (jak brzmiałaby "racjonalna" modyfikacja słynnego powiedzenia św. Augustyna). No dobrze - powie ktoś - ale w czyj rozum? Odpowiedź jest prosta: albo umiłowanego przywódcy, albo klasy uprzywilejowanej przez "rozum", albo narodu wybranego przez "rozum"... . O tym, co ma "rozum" na myśli decydują przecież zawsze jacyś zawodowi racjonaliści. Czyli ostatecznie politycy o ciągotach dyktatorskich. Zaiste: jeśli Boga nie ma, to wszystko wolno, nawet pisać takie książki jak niniejsza. Wartość ma ona jedynie dla badaczy zainteresowanych zwodzącymi możliwościami umysłu, który w bezradności intelektualnej wobec prawdy (i Prawdy, której z ideologicznych powodów przyjąć nie chce) gotów jest pogwałcić wszystkie zasady logiki. Bo jak można, krytykując deistycznego boga, nie przenieść owej krytyki w całości na hipostazowany, ubóstwiany "rozum"? Ale czy to dziwne? Książkę wydało wydawnictwo, które w PRL-u miało za zadanie masową produkcją drukarską przywalić Słowo Prawdy. Nie udało się i nie dlatego, żeby autorzy, tacy jak Nielsen, nie robili wszystkiego, co w ich mocy. Starali się bardzo, ale - jak się kiedyś mówiło - "oliwa sprawiedliwa, zawsze na wierzch wypływa". Co się doskonale wyraziło w napisanej na murze odpowiedzi na hasło, że "Bóg umarł" z podpisem "Nietzsche". Oto w odpowiedzi ktoś dopisał: "Nietzsche umarł" podpisując: "Bóg".

"Modne bzdury" - kwintesencja. Ruiny i zgliszcza sprzedawane jako zwieńczenie wysiłku twórczego, jako główny cel budowania i tworzenia. Książkę napisał Baran. Bogdan Baran. Pustaka tkana z napuszonej frazeologii i uniwersyteckiej gwary "nauk humanistycznych". Ale jaka modna! Ale jaka dochodowa! I koniec dyskusji! "Dlaczego postmodernizm nie wzbudza zachwytu, skoro mówię, że zachwyca?!".

Gawędy z założenia krotochwilne, snute ku zadowoleniu miłośników Tischnera oraz miłośników folkloru góralskiego, ale - mimo tytułu - bynajmniej nie dla przekazania wiedzy z historii filozofii, która jest jedynie pretekstem do fantazji wygłaszanych gwarą, li tylko dla igraszki folklorystyczno-intelektualnej. Wydawnictwo "multimedialne": książce towarzyszą cztery kasety z tekstem czytanym przez autora i przez Stanisławę Trebunię-Staszel oraz z regionalnym akompaniamentem muzycznym.

Hannah Arendt, aj waj! W PRL-u nie drukowano oficjalnie jej prac. Towarzyskim obowiązkiem intelektualnym było natomiast adorowanie jej pisarstwa, które w związku z tym publikowano "w podziemiu", w obiegu "poza cenzurą" (niniejsza książka jest właśnie takim wydaniem). Hanna Arendt była adorowana, bo była żydowskiego pochodzenia, co samo już wystarczało do uznania kogoś za "wybitnego intelektualistę" (w tym wypadku intelektualistkę). Dodatkowo była filozofką i uczennicą Heideggera oraz Jaspersa, a takie związki nobilitowały w PRL-u absolutnie. No i po trzecie analizowała krytycznie "totalitaryzm". Ciekawe, że PRL-owskim "elitom intelektualnym" i ich duchowym kontynuatorom współgra uwielbienie dla "antytotalitarnej" Arendt z bałwochwalstwem jakim otaczają narodowosocjalistycznego Heideggera (jak to się kiedyś mówiło żartem: "współgra i koliduje"). A w zasadzie dlaczego ma nie współgrać? Przecież to wszystko są socjaliści, zatem dialektycy, więc we krwi mają "jedność przeciwieństw". Bardzo praktyczna postawa, przecząca potocznemu mniemaniu o nieporadności życiowej filozofów: dzięki owej dialektyce zawsze znajdą praktyczną teorię odpowiednią do panującej "konieczności dziejowej" (a jaka jest ta konieczność? taka, jakie "granty"). Ostatecznie - jak twierdzą - "tylko krowa nie zmienia poglądów". I już wiadomo, dlaczego krowy nie mają tytułów naukowych z nauk społecznych. W sumie jeszcze jedna kopka "siana", wiązka "słomy" ("wymłóconej") - jak zauważył Szwejk: nie należy za dużo myśleć, bo od tego myślenia, to tylko zgłupieć można. 

Zgroza! Nędzy intelektualnej, duchowej i moralnej tej "historii filozofii" nie jest w stanie pokryć jej bogata, ba! - pyszna (dobre słowo, tak: pyszna) szata graficzna. Jak lampucera, która umalowawszy się z przesadą, ustroiwszy w krzykliwe suknie i w tandetne klejnoty, po serii zabiegów chirurgicznych mniema, że zada szyku młodym, zdrowym i powabnym konkurentkom, tak i ta książka, mieniąc się kolorami, odpycha żenującą infantylną kokieterią intelektualną. Byle się tylko przypodobać wszystkim, a zwłaszcza tym, którzy wykształcenie zakończyli (z trudem) na poziomie podstawowym, a wiedzę o świecie czerpią z gazet codziennych i magazynów (bardzo) ilustrowanych. I przekonać ich, że skoro rozumieją tę książkę, to stali się mędrcami. Książka roi się od błędów historycznych, faktograficznych i od komunałów, w większości całkowicie nieprawdziwych. Autor, przedstawiony na okładce jako "niezrównany popularyzator filozofii" jest albo sztuczną inteligencją, albo wiedzę o filozofii czerpał z broszur wydawanych dla partyjnych słuchaczy skróconego kursu filozofii w Wyższej Szkole Nauk Społecznych przy KCPZPR (przypuszczenie, że autor jest socjologiem nawet nam wydało się zbyt szydercze). Prostowanie wszystkich błędów pomieszczonych w książce jest zadaniem chyba niewykonalnym i zajęłoby kilka tomów. Bo jak można krótko naprostować informację, że Kościół zwalczał Kopernika, czego przykładem jest krytyka Kopernika przez... Jana Kalwina! Ogólnie książka prezentuje licealne przekonanie, że skoro coś powiedziała osoba uznana za filozofa, to jest to mądre i prawdziwe. Tymczasem ta sama myśl wygłoszona przez szarego człowieka byłaby oceniona jako głupstwo lub jako fałsz. Filozofowie są mądrzy i dobrzy z definicji, a więc każdy psychopata, socjopata, megaloman i dewiant kiedy obejmie katedrę filozofii przestaje tym samym być kwalifikowany do leczenia na oddziale zamkniętym szpitala psychiatrycznego, a staje się "nauczycielem ludzkości". I tak mamy pochód przez dzieje pomyleńców, którym ludzkość zawdzięcza: rzezie i koszmar wojen religijnych i "Europę stosów" (filozofowie reformacji i odrodzenia), hekatombę rewolucji francuskiej i wojen napoleońskich (oświeceniowi "myśliciele"), pruski i niemiecki nacjonalizm, który sprowadził na Europę dwie duże wojny i kilka mniejszych (niemiecka filozofia XIX i XX wieku), niezliczone miliony ofiar socjalizmu i komunizmu oraz rzeź niewiniątek (filozofowie "wyzwolenia człowieka" - socjaliści, komuniści, eugenicy)... . Doprawdy, ludzkość powinna być wdzięczna tylu filozofom (na okładce większość filozofów to właśnie owi "dobroczyńcy ludzkości"). Autor do tego stopnia nie jest zdolny do oceny faktów i do sensownych analiz, że pisząc np. o marksistach zauważa, że "niektórzy dysydenci [w ZSRR] trafiali do więzienia, inni zostawali [?!- brawo tłumacz!] straceni" (s.169) co jest podpisem pod zdjęciem z budowy... Kanału Biełomorskiego! Pogratulować wiedzy ogólnej i zdolności lingwistycznych: "niektórzy dysydenci"... . Wprost brak słów. Jak we wstępie: zgroza!