Władimir Wojnowicz, Trybunał

Aż strach się bać. Komunizm wiecznie żywy? Dlaczego "powieści futurystyczne", nawet komiczne, muszą być pesymistyczne?

Sowiecki surrealizm - sowiecki "Paragraf 22". Tak zachwala książkę wydawca. Kolejna książka autora "Życia i niezwykłych przygód żołnierza Iwana Czonkina".

Wydana po polsku, przetłumaczona z niemieckiego, powieść napisana przez obywatela radzieckiego narodowości żydowskiej mieszkającego w Berlinie.

Poemat (taki podtytuł) - klasyka. Wydanie podziemne z 1989 roku. 

Jedna z trzech najbardziej znanych antyutopii (pozostałe to - jak pisze wydawca - Nowy wspaniały świat Huxleya i Rok 1984 Orwella). Antyutopia tym się różni od utopii, że jest bardziej prawdopodobna i bliższa realizacji.

W zasadzie zamiast opisu tej książki powinna być minuta milczenia, modlitwa za ofiary. Podtytuł dzieła: "Próba dochodzenia literackiego". Niestety, tylko taka sprawiedliwość, "literacka", pozostała niezliczonym milionom niewinnych ofiar najbardziej zbrodniczego i nieludzkiego ustroju w historii - sowieckiego komunizmu. Niewyobrażalne, czyste szataństwo. Te trzy tomy powinny być lekturą obowiązkową dla wszystkich czujących sentyment do czerwonej gwiazdy: dla wkładających koszulki z "Che", dla głosujących na komunistów, dla wznoszących czerwone flagi, ...

Lenin i jego towarzysze w portrecie boleśnie prawdziwym. Mord i zbrodnia jako cel i sens władzy. Lektura obowiązkowa dla zauroczonych socjalizmem, komunizmem, sowietyzmem i wszelkim lewizmem. Wprost nie do uwierzenia, że ta patologiczna i jednocześnie durna ideologia znajduje tylu obrońców. Ale cóż w tym dziwnego? Wszak to "pożyteczni idioci" - jak otwarcie mówił Lenin o swoich sympatykach. Może któryś (któraś) przeczyta te książeczkę, może przekaże ją "towarzyszom"? Choć to absurdalne przypuszczenie: jeśli to nie "nasza prawda", to nie jest żadna prawda, prawda? Jak w starym dowcipie: Lenin w Zurichu, a koty w marcu...

Zanim odnaleźli się w Moskwie Mistrz i Małgorzata.

Diabeł u Homo Sovieticus. Już początek jest obiecujący: "Butelkę mineralnej - poprosił Berlioz. Mineralnej nie ma - odpowiedziała kobieta z budki i z niejasnych powodów obraziła się". Ustrój obrażonych ludzi i jego zasada nr 1, czyli szatański zastępnik: zamiast dziękować cały czas i ufać całkowicie ludzie sowieccy nie "dziękują cały czas" i nie proszą o nic "najwyższej instancji". To co pozostaje? Obrazić się. Wiosna w Moskwie z szaleństwami siły nieczystej (która czytelników bawi) i tołstojowska opowieść o Poncjuszu, całkowicie dowolna fantazja na temat Ewangelii (którą, jak pokazały badania, powszechnie się omija, choć wstyd się do tego przyznać) i która nie spłonęła, bo była w rękopisie. Pan kłamstwa oczywiście oszukuje: rękopisy płoną, a "siła zła" żadnego "dobra nie czyni". Przekonać, że zło jest dobrem - cały czas to samo zwodzenie, od zarania, od rajskich początków...

Jak mogłoby być inaczej: oczywiście opowieść o Mistrzu, ale tym razem o rzeczywiście żyjącym. Ale czy przez to mniej, albo bardziej, prawdziwa? 

"Sow Show czyli dwa obrazki z życia ludzi radzieckich", czyli miniatury literackie, czyli Władymir Wojnowicz i "Fikcyjne małżeństwo (wodewil w jednym akcie)" oraz Józ Aleszkowski i "Ostatnie słowo oskarżonego Maszkina". Trzydzieści dwie strony przerażającej groteski. Świat człowieka sowieckiego, czyli "homososa". I nikt nie wie, gdzie kończy się karykatura, a zaczyna rzeczywistość, albo odwrotnie. Takie "czyli" i takie "odwrotnie" to "dialektyka", chaos, który uchodził za porządek.