Aleksander Dumas, Trzej muszkieterowie - pierwsze wydanie powojenne

Aleksander Dumas i spisany przez niego pełny żywot d'Artagnana: od wywołującego zamieszanie pojawienia się młodzieńca na budzącym rozbawienie i zdziwienie wierzchowcu, aż po chwalebną śmierć po życiu wypełnionym walką i służbą, czyli 'Trzej muszkieterowie', 'W dwadzieścia lat później' i 'Wicehrabia de Bragelonne'. W tle nie mniej słynni przyjaciele, dwóch nominalnych królów Francji (w tym jeden zdublowany) i dwóch faktycznych władców, intrygi, pościgi, pojedynki, amory, odwaga, brawura, honor,... zresztą, co tu pisać, kiedy wszystko wiadomo.

Życie utkane z intryg, bijatyk, zbrodni, zdrady, podstępu - jednym słowem idealna lektura dla współczesnego młodego człowieka. Niestety, jest jeden warunek: musi umieć czytać (warunek dodatkowy: ze zrozumieniem). Wydanie bez ironicznej "Przedmowy" autora. Ciekawe dlaczego w niektórych wydaniach jest ona pomijana, choć jest w niej "wyłożone, że bohaterowie historii, jaką będziemy mieli zaszczyt czytelnikom opowiedzieć, mimo swych nazwisk kończących się na os i is, zgoła nie są postaciami mitologicznymi." 

Mamy wydanie eleganckie, w skórze, a to jest wydanie kieszonkowe. Pierwsze do biblioteki, do lektury w fotelu, drugie do podróży, do lektury w tramwaju, pociągu. Zresztą wybór środka komunikacji pozostawiamy Szczęśliwemu Nabywcy.

Dumas, czyli tradycyjny zestaw: płaszcz, szpada, miłość i tak dalej. Jako gratis słynni artyści i awanturnicy z XVI wieku. Czyli wszystko, czego potrzeba dorastającej młodzieży.

Rewolucja francuska, czyli jak uratować królową, albo tarapaty i przygody z tryumfującą gilotyną w tle. Znajomemu Antykwariatu bardzo podobał się fragment, w którym rewolucjoniści ogłaszają, że Boga, którego rzecz jasna nie ma, zastąpi Bogini Rozumu, która jest. I co za zaskoczenie! Zostaje nią nie jakaś abstrakcyjna postać, ale całkiem namacalna i realna aktorka - kochanka jednego z rewolucjonistów, żywotnie zainteresowanych promocją nałożnicy. Zgoła nie rozum decydował o ubóstwieniu Bogini Rozumu. Zabawny paradoks! Gdyby nie fakt, że za całą zakłamaną zabawę w "wyzwolenie człowieka z okowów" płaciły niezliczone tysiące niewinnych, zwykłych ludzi, najbardziej prawdziwym cierpieniem. Gilotyna - jak przystało na państwo wyznawców "Rozumu" - staje się głównym i podstawowym narzędziem krzewienia ich nowej religii. Morderstwo niewinnych - głównym rytuałem nowej religii wielbicieli "Rozumu". Rozum bogiem. I to bogiem łaknącym krwi. Czyj rozum? Jaki rozum? Jeśli nie kogoś konkretnego, to rozum abstrakcyjny. A zatem zastępuje się Boga, który jest Miłością, wymyślonym bogiem, który jest "Rozumem". Przeciwstawia się Miłości, która nie wyklucza rozumu, rozum, który wyklucza miłość. To gdzie tu rozum?!

Sprawa Clemenceau, czyli proces sądowy jako zwieńczenie miłości tragicznej do kobiety fatalnej (z Polski rodem). Żadnego związku z rzeczywiście żyjącym politykiem francuskim z początku XX wieku.  

Dumasowska klasyka: romans z przygodami i szaleństwem tulipanowym w tle.

"D'Artagnan" - powieść napisana w 1928 roku przez Henry'ego Bedford-Jones'a według - jak twierdził autor, a co powtarzają niektórzy wydawcy - odnalezionego rękopisu Aleksandra Dumas'a. Prawda to, czy bujda? A zresztą: ktoś ją napisał i "jak tam było, tak tam było, zawsze jakoś było. Jeszcze nigdy tak nie było, żeby jakoś nie było" (Jaroslav Hasek).

Leninowska, komunistyczna doktryna głosiła, że film jest najważniejszą z broni na froncie walki ideologicznej. Cel główny: zohydzić wroga, tworzyć własną historię. Ale "jak się za bardzo przejąć rolą, to sam pan wisz"... wychodzi karykatura. Oto parodia (chyba niezamierzona, choć kto wie?) filmów płaszcza i szpady. Swobodna, bardzo dowolna, wariacja na temat jednego, co za wszystkich i wszystkich, co za jednego. Źli są tak bardzo źli, że już bardziej nie można. Wszyscy źli są sadystami, robią straszne miny i szyderczo się uśmiechają. I zgrzytają zębami. I oczywiście najbardziej zły ze wszystkich jest kardynał z oczami Basedowa (wiadomo, katolik), zepsuty i podły aż zęby bolą. Rzecz jasna, że amerykańscy hipisi (wstążki, kwiaty we włosach, wolna miłość) uwolnią świat od tej gadziny. Uwaga! Film niepoprawny politycznie. "Widzący inaczej" jest złem wcielonym, czarnym charakterem - dosłownie i w przenośni. Zdecydowanie budzi niechęć widzów - a tak przecież nie nie można, by "sprawni inaczej" budzili niechęć! A na marginesie: czy można nakręcić film dla dzieci, w którym wstrętny i zły byłby rabin, albo imam?

Klub Dumas, albo - w ekranizacji Polańskiego - Dziewiąte wrota. Kryminał, sensacja, zagadka, mistyka, okultyzm, czary-mary i to wszystko na zaledwie czterystu pięćdziesięciu stronach.

Ekskluzywne wydanie klasyki romantycznej. Początek XIX wieku i francuski romantyzm, jakże inny od polskiego. Rozterki młodego Alfreda, który bardzo chce kochać, ale jak kochać, gdy źródłem nie jest prawdziwa miłość? I cóż z miłością ma wspólnego zazdrość? "Nie nasyci się oko patrzeniem, ani ucho słuchaniem" i - jak widać - duch i serce nie nasycą się gonitwą za modnymi ideami, teoriami, idolami i tęsknotami ulepionymi z pyłu tej ziemi. Ale czy cierpienie tym spowodowane jest mniejszą przez to udręką?

Proust w oczach krytyki światowej - od pierwszych reakcji po współczesność. Dziobanie okruszków po magdalence. Kto by pomyślał, że aż tylu się nimi pożywi!