Lew Tołstoj, Ojciec Sergiusz

Opowiadania sewastopolskie i inne, czyli: Sewastopol w grudniu 1854 roku Sewastopol w maju 1885 roku, Sewastopol w sierpniu 1855 roku, Wypad, Wyrąb lasu, Spotkanie w oddziale z moskiewskim znajomym, Ranek panicza, Polikiej, Chołstowicz - "Historia konia". 

Wciągająca biografia, która sama mogłaby uchodzić za powieść. Oto życie twórcy: genialne dzieło, życie szalone idealizmem marzeń i bolesny realizm rodzinnej codzienności. A podobno niedaleko pada jabłko od jabłoni... cóż, podobno wyjątki potwierdzają regułę.

Książkę wydał PIW w 1987, w czasach, w których "poprawność polityczna" nie była jeszcze jedną z głównych trosk socjalizmu. Wydana współcześnie, na przykład w jakiejś serii "klasyki humanisty", czy "lektur fundamentalnych", albo "kanonu europejskiego", serii dołączanej do jakiejś - na przykład - gazety, musiałaby (i to koniecznie!) mieć zmieniony tytuł, by nikogo nie "stygmatyzować" i nie "wykluczać", w trosce, by nikt nie "poczuł się urażony". Wszak jeśli zmieniono z wyżej wymienionych powodów tytuł kryminału Agaty Christie (bo "murzynki" stygmatyzowały, wykluczały i coś tam jeszcze wydawcy robiły), to dlaczego nie miałby podlegać tym samym zasadom Fiodor Dostojewski? Przecież "idiota" strasznie stygmatyzuje, wyklucza i obraża! Chyba, że są równi i równiejsi, ale to niemożliwe, żeby byli, prawda? Tak, to pytanie do stróżów poprawności: prawda, że nie ma równych i równiejszych? Co za idiotyczne pytanie, widać, że pyta się idiota, kompletny idiota...

Wszystkie krótkie i bardzo krótkie. Bardzo dużo ilustracji. Dlaczego? A to wyjaśnia ostatnia bajka, napisana już nie przez Tołstoja, ale przez aparatczyka na stanowisku "literata", Wojciecha Żukrowskiego. Bo książkę wydało Towarzystwo Przyjaźni Polsko Radzieckiej, jedno z najważniejszych i najbardziej hołubionych w PRL-u, zaraz po PZPR. Bajki dla ruskich chłopów napisane przez rosyjskiego hrabiego w walce o socjalistyczne wychowanie PRL-owskich dzieci.

Kolekcjonerskie wydanie książki, którą nie tylko należy mieć, ale i dobrze byłoby przeczytać. „Ben Hur” w serii Arcydzieła Literatury Światowej.

Literatura dla ludzi myślących i walczących: dla tych, którzy walczą mężnie, choć tak często przenika ich dusze i serca strach. Dla pragnących żyć roztropnie, choć po latach widzą, że wtedy, gdy zdawało im się, że kierują się rozumem, robili same głupstwa. Dla walczących o sprawiedliwość, choć sami niemal zawsze osądzają niesprawiedliwie i pochopnie. Dla walczących o utrzymanie właściwej miary w pragnieniach i działaniach, choć sami niemal stale w myślach, mowie i uczynkach przekraczają bolesne granice sensu i dobra. Dla walczących o wiarę, choć każdy dzień niesie im kolejne zwątpienia, dla walczących o nadzieję, choć każdy dzień przytłacza ich beznadziejnością, dla walczących o miłość, choć sami jej ani dać, ani okazać, ani przyjąć nie potrafią. Czyli, jak zapowiada wydawca: "klasyka literatury katolickiej XX wieku".