A. Unterman, Żydzi Wiara i życie

Tom I, czyli od epoki kamiennej do misteriów eleuzyńskich. "Człowiek bez religii nie byłby już człowiekiem" twierdzi autor. A jeśli ktoś przekonuje, że jest "racjonalistą" odpornym na "opium dla ludu"? Cóż, wypada jedynie spytać komu wierzy i w co wierzy, by poznać jego religię i ujrzeć twarz jego boga. Historia uczy zatem, że są też i religie, których wyznawcy przestają być ludźmi...

"Mentor rosyjskich Żydów", "duchowy rabin Rosji", o żydowskiej mistyce. Podtytuł - "Rozprawa o esencji żydowskiego istnienia i wiary" - wskazuje, że jest to  rosyjsko - żydowska esencja.

Gershom Scholem pisze o mistyce żydowskiej. Kabała, zapomniana i zapoznana tradycja żydowska. Czytelnicy "Rękopisu znalezionego w Saragossie" pamiętają księgę "Zohar" i perypetie kabalisty. Oto okazja, by porównać fantazję literacką Potockiego z opracowaniem naukowym, przywołującym jeden z historycznych filarów judaizmu. Tradycja, jak pisze autor, jest już w zasadzie martwa, choć tęsknota współczesnego człowieka za magią, za wiedzą tajemną, która umożliwi panowanie nad tajemnymi siłami, wywołały w ostatnich latach celebrycką "modę na kabałę". Tarot, wróżby, magia, przesądy pospolite, kulty pogańskie - czyli to wszystko, co w XXI wieku uchodzi za "życie duchowe" - dostrzegło w kabale jeszcze jeden element "duchowego fastfood'u" i "magię". Dlatego ostrzegamy: nie jest to książka o tym, jakimi zaklęciami i rysunkami zapewnić sobie wieczną młodość, a wrogowi cuchnący oddech i krosty. To opracowanie historyczno-filozoficzne, napisane językiem właściwym dla tego rodzaju książek. Osoby szukające szybkich i skutecznych porad praktycznych zapisanych w kilku jasnych punktach (z poglądowymi zdjęciami w kolorze) odsyłamy do odpowiednich działów magazynów ilustrowanych.

Tom trzeci zbioru przedwojennych, warszawskich opowiadań żydowskich zebranych i opracowanych przez Roberta Stillera, a wydanych, co oczywiste, w Krakowie. Literatura wielka w skromnej, ironicznie umniejszającej się formie oraz absolutne mistrzostwo języka. Perły formy krótkiej i dosadnej. Gigantyczna praca Roberta Stillera: przywrócił do życia rzeczy, które zdawały się być bezpowrotnie zaginione, zagubione, zapomniane.  

Kardynał Joseph Ratzinger zebrał swoje teksty z wielu lat na temat wiary, prawdy, tolerancji, kultury i nadał im - oprócz tytułu głównego - podtytuł "Chrześcijaństwo a religie świata". Ale co znaczy dzisiaj "chrześcijaństwo"? Czy chrześcijaństwo jest religią, czy też pod tym nazwaniem kryją się dzisiaj różne religie? A może już nie tylko religie, ale różne religie i światopoglądy? Chrześcijaństwo - co oznacza to pojęcie? Kiedyś oznaczało wiarę w Jezusa, a dzisiaj? W czasach, kiedy bogiem staje się "tolerancja" (która została sprowadzona do instytucjonalnego wymuszania akceptacji dla niepospolitych zachowań seksualnych i do nietolerancyjnego gwałtu na pojęciu "norma"), a wiele kościołów protestanckich otwarcie przyznaje, że ich Bóg to jednie metafora, że Boga nie ma? Co znaczy "chrześcijaństwo" w czasach, w których wiara w życie wieczne została zastąpiona zabieganiem o "życie jak najdłuższe"? Czy słowo "chrześcijaństwo" ma jakikolwiek sens, skoro zatracono poczucie herezji? Zaprawdę, spustoszona winnica... Ciekawostka: książkę wydano, kiedy Joseph Ratzinger był już Ojcem Świętym Benedyktem XVI, a mimo to książka nie ma "Imprimatur"... Bardzo ciekawa ciekawostka, czyż nie?

Ciężka książka, między innymi dlatego, że jest jej prawie kilogram: prawie kilogram żydowskiej wizji historii. Na co idą pieniądze z budżetu (i od G. Sorosa)? Oto publikacja pokazuje, że Żydzi są wyjątkowi, a Polacy, zamiast zamrzeć w zachwycie nad darem, jakim było przebywanie Żydów w Polsce, pogrążają się w endemicznym antysemityzmie. Nie byłoby większości dobrych rzeczy w historii Polski bez Żydów, a za całe zło w dziejach odpowiadają ciemni tubylcy. O "wartości" merytorycznej publikacji świadczy brak historii żydowskich działań przeciwko Polsce (czasy rozbiorów, "rewolucjoniści-internacjonaliści", międzywojenny antypolski syjonizm, kolaboracja wojenna z okupantami, obojętność diaspory żydowskiej, głównie amerykańskiej, wobec niemieckiej zbrodni na Żydach, powojenna eksterminacja inteligencji i patriotów polskich, współczesna nienawiść propagandy pozaeuropejskich środowisk żydowskich). Książka powiela ubeckie kłamstwa (np. "pogrom kielecki") i propagandowe fałszerstwa (np. "mit żydokomuny" - czyżby autorzy nie wiedzieli, że A. Michnik, wspominając swoją młodość, pisał o "żydokomunie" jako o wyższej, dumnej formie wspólnoty rodzinnej, ideologicznej, ba wręcz duchowej?). A nawet gdyby przyjąć, że Polacy są antysemitami, to może są jakieś ku temu przyczyny? Bo jeśli nie ma przyczyn (bo Żydzi są samym dobrem), to znaczy, że antysemityzm jest związany z Polskością, a zatem jest sprawą "krwi" lub "mleka matki" (by zacytować jednego z premierów Izraela). Ba, ale taki pogląd, wiążący z pochodzeniem etnicznym jakieś cechy (i do tego negatywne), jest wszak najczystszym rasizmem. A jeśli jeszcze na dodatek wprowadza się hierarchię ras, to mamy najczystszej postaci faszyzm. Czy może być zatem Żyd faszysta i rasista? Skoro nikogo nie razi Żyd komunista (hierarchia klas, nie ras), to dlaczego nie? Odpowiedź jest prosta: samo postawienie takiego pytania jest antysemityzmem, więc oczywiście, że nie może. Przedsiębiorstwo holocaust jest zbyt dochodowym interesem, by przejmować się jakąś prawdą czy rzetelnością historyczną. Zaiste, ciężka książka.

Książka nosi podtytuł: "Stosunki polsko-żydowskie 1944-1947". Jednym słowem kij w mrowisko. Od czasu, gdy przeszło dwa tysiące lat temu religia starożytnego Izraela podzieliła się na dwie religie (czego współczesną kontynuacją są wszystkie nurty chrześcijaństwa z jednej strony, a z drugiej strony różne formy judaizmu rabinicznego), nastąpiło pęknięcie, którego nic już nie sklei. Wielki rów, a po dwóch stronach tej fosy dwie religie. Z jednej strony chrześcijanie, którzy mają miłować nieprzyjaciół, a na drugim brzegu wyznawcy religii, która nakazuje kamieniować bluźnierców. To może i dobrze, i bezpiecznie, że istnieje ten rów? Książka polskiego historyka z Ameryki. Książka historyczna - w formie i w treści - aż do bólu (odniesienia do źródeł stanowią niemal połowę tekstu!), czym różni się zasadniczo od ideologicznych manifestów, tworzonych przez historyków-amatorów (socjologowie Gross, Engelking, czy podobni "historycy z natchnienia" lub z nadania gazetowego).