David Begg, Stanley Fischer, Rudiger Dornbusch, Ekonomia - Makroekonomia

Gwara biznesmenów - czyli slang menadżerów, księgowych, bankowców, maklerów itp. Tak rozmawiają w pracy i w domu, jeśli rozmawiają o pracy. Z klientami tak nie rozmawiają. "Granice mojego języka są granicami mojego świata", jak zauważył Wittgenstein (może dlatego mało kto rozumie, co tak naprawdę dzieje w gospodarce). 

Podtytuł: "W poszukiwaniu istoty ekonomii od Gilgamesza do Wall Street". Jedna z lektur obowiązkowych, ale nie dlatego, że zwiera objawienie jednej prawdy, choć jej treść może być objawieniem dla wielu ekonomistów. Ludzka rzeczywistość nie jest rzeczywistością algorytmiczną, jak głosi wiara wyznawców sztucznej inteligencji, ani układem mechanicznym, do którego zgubiliśmy gdzieś instrukcję, jak chcą materialiści, ani tym bardziej nie jest wynikiem procesów chemiczno-elektrycznych, których receptury i schematy lada moment zostaną odtworzone. Ludzka rzeczywistość to rzeczywistość ducha, a więc z natury jest teatrem nieustającej i nierozstrzygalnej na ziemi odwiecznej walki dobra ze złem. Oto wojna bez końca: i nie będzie żadnego raju na ziemi. Przecież to oczywiste, że owocem (postępu) nie może być ogród (Eden). Książka o ekonomii jest w istocie rozprawą o filozofii i religii (jak każda ważna książka ekonomiczna): o dobru i o złu, o wolności i o niewolnictwie, o sprawiedliwości i o nietykalności uprzywilejowanych, o sytości i o głodzie, o bogactwie i o nędzy, o zadowoleniu i o cierpieniu. Podstawowe kategorie ekonomi nie są stałymi matematycznymi, nie są wymiarami cielesnymi, ale są pojęciami ducha. Formuły ekonomiczne - jak wszystkie formuły, które obiecują "sformalizowanie" ducha - będą zawsze równaniami ze zbyt dużą ilością niewiadomych.

Osiemnastowieczna opowieść o "niewidzialnej ręce rynku", czyli o rzeczy niepojętej dzisiaj, w czasach gospodarki planowej, kontyngentowej, kwotowej, z dopłatami i z manipulacjami podatkowymi, z fikcyjnym pieniądzem, z naciskami politycznymi. Współczesna gospodarka to gospodarka przeregulowana przez państwa i organizacje biurokratyczne. Wolny rynek? Kapitalizm? Bujda na resorach. Europa to kwintesencja gospodarki komunistycznej - czyli gospodarki, gdzie państwo jeśli nie jest właścicielem to przynajmniej różnymi przepisami faktycznie pozbawia właściciela jego praw. Biurokratyczne regulacje - to jedyne prawa współczesnej gospodarki. Chłop nie może hodować świni jak chce, a jak już hoduje zgodnie z tysiącami durnych paragrafów, to nie może jej przerobić na kiełbasę jak chce, a jak już przerobi - też zgodnie z kolejnymi setkami jeszcze głupszych przepisów, to nie sprzeda jej jak chce i komu chce. O "gospodarce rynkowej", jako o gospodarce rzeczywistej, może dzisiaj mówić tylko idiota lub biurokrata, który całe życie "chodził do pracy" i "pobierał wynagrodzenie", więc nie ma bladego pojęcia czym jest praca i że bank nie rodzi pieniędzy, choć może je drukować (współcześnie bez ograniczeń). O fikcji "wolnego rynku" wie doskonale każdy, kto choć przez chwilę próbował prowadzić własną firmę. Jedyny cud gospodarki współczesnej to ten, że udało się jej spętać to, co niewidzialne: że skuła "niewidzialną rękę rynku". Marks górą, czyli globalne zwycięstwo komunizmu: własność prywatna jest fikcją. Wszak właścicielem jest ten, kto decyduje o losach własności. To kto faktycznie decyduje o własności? Ano decydują - przepisami, normami, kwotami, podatkami, dopłatami, kontrolami, zakazami, nakazami, politycznymi uzależnieniami - biurokraci. A wszystko oczywiście "dla dobra 'właścicieli' w szczególe, a 'społeczeństwa' w ogóle". Jedno z największych oszustw "władcy tego świata" to wmówienie niewolnikom, że są wolnymi ludźmi ekonomicznie, że niewolnictwo, w którym żyją, jest "królestwem wolności", czyli "kapitalistycznym systemem rządzonym niewidzialną ręką rynku". Niewolnictwo ekonomiczne jest trwałe, nieusuwalne, związane z życiem człowieka jak "wierzch z podszewką", tylko teraz zmieniło nazwę na "wolny rynek" i starą lampucerę "posadzili na kamieni kupę i obchodzą w koło i całują w ... czoło" i nazywają ją "Wenus wcieloną"... Tak, zaiste, "wolność to niewola"...