Historia

Historia katarów.

„Dzieje wypraw krzyżowych” czyta się jak dobrą powieść historyczną, w niepostrzeżony sposób zdobywając dogłębną wiedzę o epoce średniowiecza.

Inwigilacja, represje, szykany, przemoc i przymus bezpieki wobec środowisk akademickich i naukowych w PRL-u. Lektura obowiązkowa dla czujących sentyment do socjalizmu.

Tak o książce pisze wydawca, IPN: "Ta książka przeznaczona jest dla wszystkich zainteresowanych najnowszą historią Polski. Jej lektura nie wymaga wcześniejszych dogłębnych studiów historycznych. Rozmowy, z natury rzeczy, mają formę przystępną dla każdego czytelnika. Osoby, które nie zajmują się badaniem historii znajdą w tym tomie wiele cennych wiadomości na temat losów Polski w XX stuleciu. Profesjonaliści natomiast odkryją zapewne niejedną oryginalną interpretację znanych im faktów, wyrażoną przez wybitnych historyków, zapraszanych do biuletynowych dyskusji." A naszymi słowami: fajnie by się czytało, ale "człowiek nie jest cham i ma uczucia", więc bierze cholera na tych wszystkich wielkich i potężnych, a tak naprawdę bandytów, oszustów i oszustki, karierowiczów, skur...czybyków, kanalie, łobuzów, którzy oszukiwali, oszukują i oszukiwać będą - bo tak im wygodniej. Wielkie słowa i prości ludzie, którzy wierzą w sens wielkich słów. I cyniczni politycy, którzy traktują takie słowa tylko jako przydatne narzędzia do budowania własnego dobrobytu. Zawsze kosztem dobra wspólnego. Zawsze. Lektura obowiązkowa. Historia mater vitae est. Przynajmniej tak myślimy. Taką mamy nadzieję.

W grudniu 1970 roku PRL-owskie wojsko, na rozkaz Jaruzelskiego i Kiszczaka, strzela do bezbronnych ludzi idących do pracy... . Po tej zbrodni Gierek 25 stycznia 1971 roku pyta robotników czy pomogą mu budować sowiecki socjalizm. "No więc jak, pomożecie?" Propaganda PRL-owska puściła w świat entuzjastyczną reakcję na pytanie Gierka: "społeczeństwo poparło". Książka pokazuje jak bardzo rzeczywistość różniła się od propagandowego obrazu. Już w lutym Polska objęta była strajkami, które zmusiły komunistów do ustępstw - w publikacji historia strajków łódzkich.  

Komisja Specjalna wysłała w latach 1945 - 1954 na śmierć i do obozów pracy niezliczone niewinne ofiary. Niewinne, bo jedyną ich "zbrodnią" było opowiedzenie dowcipu o sowietach w PRL-u, dorysowanie wąsów Bierutowi, zamalowanie na czarno okien w "Pałacu im. Stalina", ... . Wyroki odbierające lub niszczące życie za opowiedzenie "kawału o żydokomunie", za śmiech w czasie audycji radiowej, za krzywe spojrzenie na portret "Wodza Światowego Proletariatu". Książkę powinni obowiązkowo przejrzeć (wydanie poraża naturalistycznymi reprodukcjami donosów, materiałów bezpieki, wyroków, materiałów propagandowych) i przeczytać "zduraczeni" (St. Michalkiewicz) homo sovieticus, którzy do dzisiaj podziwiają "Pałac Kultury i Nauki". Może wtedy zrozumieją, że jego rozbiórka jest kwestią honoru obywatelskiego i narodowego oraz czci dla milionów niewinnych ofiar sowieckiego okupanta. Może wtedy zrozumieją, że pozostawienie "PeKiNu" w centrum stolicy jest porównywalne z wystawieniem w centrum własnego mieszkania ołtarza z fotografią ojcobójcy - gwałciciela matki i oddawanie mu czci. Książki takie, jak prezentowana dowodzą, że nie ma czegoś pośredniego między prawdą a kłamstwem, między bohaterstwem a zdradą, między godnością a spodleniem i skundleniem. Jak długo stoi ów "pałac" tak długo to jest wciąż PRL, nie Polska, w umysłach i w sercach. Kto nie rozumie, że ten "pałac" to nie zabytek, tylko pozostałość, ten ciągle żyje w PRL-u. 

Szymon Kobyliński w swoim żywiole gawędziarza i rysownika. Trochę pamiętnika, trochę dywagacji na tematy różne, trochę Polski przedwojennej, dużo PRL-u, trochę świata szerokiego... "wszelako w tej książce dziwne jest materii pomieszanie". Kolejne epoki odchodzą w przeszłość, pamięć czasów minionych zanika: nawet gierkowski PRL wydaję się krainą z kronik, których już prawie nikt nie czyta, a jeszcze mniej rozumie. XXI wiek zmiata z szalonym przyspieszeniem sprawy minionych pokoleń. Nie ma rozumienia tam, gdzie zmiany zachodzą szybciej od zdolności postrzegania i zastanowienia. Bezrefleksyjna współczesność, oderwana od doświadczenia przeszłości, rozsypuje się na chwile ulotnych i chaotycznych przeżyć, zapoznając mądrość i sens. Teraz już nie pokolenia, ale kolejne roczniki staja się dla siebie obce, żyją w innych światach. Książka Kobylińskiego niczym kronika średniowieczna - opowieść niemal bajkowa. Aż trudno uwierzyć, że jeszcze przecież nie tak dawno... . Było, minęło, nic nie zostało...

Pierwsza relacja pochodzi z XVII wieku (Krzysztof Arciszewski), a ostatnia... Ot, własnie. Książkę wydano w 1979 roku, a zatem musiała pominąć wszystko, co zdarzyło się po wybuchu wojny. PRL nie przyznawał się do Polaków, którzy ze względu na okupację sowiecką po 1945 roku nie mogli wrócić do domów. Jak pisze autorka zbioru relacje powojenne "nie zostały uwzględnione z uwagi na powszechną dostępność tych relacji". "Powszechna dostępność" np. Bobkowskiego brzmi dzisiaj niewinnie, ale w czasach dogorywającej gierkowszczyzny było to po prostu zwykłe kłamstwo: w nowomowie oznaczało to, że cenzura nie zezwoli na jakąkolwiek nawet wzmiankę o Bobkowskim, Gombrowiczu... . Taka była nauka w PRL-u, ale to znowu zupełnie inna historia...

Książka zagadka: autor (nie Szostakowicz, tylko jego rozmówca, który notował wspomnienia kompozytora) spisał prawdę, czy fantazjował? A może tylko trochę koloryzował, może tylko trochę zmyślał? Szostakowicz kończy swoje wspomnienia ze smutkiem: "opisałem wiele niewesołych, a nawet tragicznych wydarzeń, a także kilka groźnych i odpychających postaci. Moje kontakty z nimi przyniosły mi wiele smutku i cierpienia". Życie "pełne rozczarowań i goryczy, która sprawiła, że moje życie było szare". Wielki kompozytor, tragiczne czasy i wielka sztuka, która nie przyniosła uwolnienia i oczyszczenia...

Generał Tadeusz Bór Komorowski opowiada historię wyjątkową: historię armii państwa, które - choć zdradzane przez sojuszników - nie podpisało nigdy kapitulacji i nigdy nie uznawało siebie za pokonane - choć było przegrane. Byt w historii nowożytnej niespotykany: Państwo Podziemne, Polska przegrana i wymazana z map, a jednak istniejąca realnie. Jak pisze autor we wstępie: "Walka Polski Podziemnej o wolność Kraju - zawsze trzeba o tym pamiętać - była wysiłkiem całego Narodu, wynikiem jego gotowości do bezgranicznych ofiar dla Ojczyzny. Bohaterem książki jest nieprzejrzany zastęp bezimiennych bojowników, którzy żyli dla Sprawy i ginęli bez gestów i skargi, bez nadziei nawet, aby historia przekazała ich pamięć przyszłym pokoleniom." Dramatowi przegranej wojny towarzyszyła bowiem tragedia lat powojennych - sowiecki eksterminacja resztek ocalałej z zagłady elity. Zbrodniarze po-wojenni zażywają spokoju dostatnich emerytur (w kraju i poza jego granicami) chronieni przez dzieci, które wyspecjalizowawszy się w tropieniu "polskiego antysemityzmu", robią wszystko, by właśnie zatrzeć pamięć o ofiarach swoich rodziców - PRL-owskich ubeków i prokuratorów. Oto polska historia w swoim bolesnym rozdarciu: Państwo Podziemne, ostoja tradycji i godności Narodu i "państwo oficjalne" - "szaflik zaprzaństwa i zdrady" (by zacytować wieszcza).

Kolejny, wyjątkowy tom Ilustrowanej Encyklopedii Techniki Wojskowej. Historia japońskiego lotnictwa wojskowego od początków do końca II wojny. Wszystkie typy: myśliwce, samoloty rozpoznawcze, bombowce nurkujące, wodnosamoloty rozpoznawcze i obserwacyjne, samoloty patrolowe. Pierwsze takie opracowanie, niektóre samoloty po raz pierwszy omówione poza Japonią! W książce moc unikalnych informacji, zdjęć, planów, wykresów, a na zakończenie tablice barwne. Bardzo solidne opracowanie. 

Słynne wspomnienia powstańca listopadowego - prawie pół wieku historii polski w wyjątkowej, skrupulatnej relacji aktora drugiego planu. Jeszcze jedno potwierdzenie spostrzeżenia, że drugoplanowe nie musi znaczyć wcale, że drugorzędne.

Słynne opracowanie imponujące ilością informacji oraz ilustracji (do książki dołączone plany okrętu i tablice barwne).

Seria Typy Broni i Uzbrojenia, czyli rarytas literatury militarnej z PRL-u: zdjęcia, rysunki, wykresy, plany i - rzecz absolutnie wówczas wyjątkowa - kolorowe tablice. Ale to było wciąż wydawnictwo PRL-owskie, czyli głównym jego zadaniem była propaganda: samoloty "radzieckie" były najlepsze na świecie. Warto porównać, jak ten samolot opisany jest w "Latających trumnach Stalina".

Tytuł mówi wszystko - jego rozwinięcie na przeszło 500 stronach.

Jeden z najbardziej znanych (i lubianych) polskich malarzy XX wieku i jego osobiste zapiski z samotniczego życia. Obraz międzywojennych, paryskich rozterek - nie tylko artystycznych. Lektura dla miłośników pamiętników - notatek z codzienności.

Tom drugi "Historii powszechnej", wydany w PRL-u. Gomułkowska nauka w służbie edukacji.

Tak Wydawca pisze o książce: "Niniejszy tom wpisuje się w coraz bardziej popularny nurt badań regionalnych. Autor przedstawia historię stanu wojennego (1981–1983) w Warszawie oraz byłym województwie stołecznym. Opisuje poczynania aparatu władzy, różnorodne formy sprzeciwu społecznego, aktywność opozycji oraz szykany i represje wobec niej, działania Kościołów chrześcijańskich, a także ówczesne problemy dnia powszedniego. Określa też specyfikę stanu wojennego na wybranym terenie oraz w odniesieniu do niektórych wątków poszukuje analogii historycznych. Publikację wzbogacają fragmenty relacji świadków wydarzeń: członków PZPR, komisarzy wojskowych, działaczy opozycji różnego szczebla i przedstawicieli środowisk kościelnych. Za książkę „Stan wojenny w Warszawie i województwie stołecznym 1981–1983" Tadeusz Ruzikowski został uhonorowany Nagrodą im. prof. Tomasza Strzembosza w 2010 r."

Generał Bolesław Wieniawa-Długoszowski. Zanim został generałem:

"W walce na bagnety

Nasz Wieniawa - zuch!

On idąc na przodzie

Nosem swym przebodzie

Wrogów naszych dwóch!"

Bohaterska młodość i buńczuczne lata męskie, których koniec był równie tragiczny, jak koniec świata, w którym żył. Zbrodnia, którą na Polsce popełniali Niemcy i Sowieci przez 5 lat, dopełniona została kilkudziesięcioletnim komunistycznym "zacieraniem" śladów przeszłości. Zostały tylko strzępy rozrzuconych po całym świecie gasnących wspomnień i ich wyblakłe cienie - poplamione fotografie. Chaos relacji, mieszanina sentymentów, tęsknot, goryczy, mitów...

Kresy - wyrwane serce Rzeczypospolitej.