Książki

Aż strach się bać. Komunizm wiecznie żywy? Dlaczego "powieści futurystyczne", nawet komiczne, muszą być pesymistyczne?

Komedia w trzech aktach.

"Bez ostatniego rozdziału". Osobiste świadectwo świadka zdrady "sojuszników": Francji, Anglii, USA. Wstrząsające świadectwo świadka sowieckiej i niemieckiej zbrodni ludobójstwa na Narodzie Polskim. Polska, państwo, które - po przeszło stu latach germańskiego i rosyjskiego wynaradawiania - na około dwadzieścia lat odzyskało niepodległość, by  popaść w otchłań celowego i niespotykanego w historii nowożytnej Europy, trwającego całe dziesięciolecia, planowego wynaradawiania i planowego niszczenia kultury i tradycji przez potężnych sąsiadów bliskich i jeszcze potężniejszych i jeszcze bardziej podstępnych wrogów nieco "dalszych". Jaki będzie ostatni rozdział Twojej historii Polsko? 

Kronika Powstania Warszawskiego - dzień po dniu. Zapis jednej z największych zbrodni niemieckich w historii. Jedyne miasto, które Hitler osobiście rozkazał znieść z powierzchni ziemi, a niemieccy zbrodniarze z germańską pedanterią rozkaz ten wykonywali. I współdziałający w mordzie i zniszczeniu okupant sowiecki. Zbrodnia bez kary i bez zadośćuczynienia. Cześć i chwała bohaterom. 

Poetycki zapis bólu po samobójczej śmierci córki. Aż dziw, że nawet taki temat stał się okazją do socrealistycznych wersów, do strof poświęconych ojczyźnie i socjalizmowi. Dziwne asocjacje...

Władysław Broniewski i jego hymn wojenny, który był chyba przez wszystkich - bez względu na przekonania polityczne - podobnie odbieranym żarliwym wezwaniem do walki. I jeszcze "Żołnierz polski", smutny zapis klęski wrześniowej... . Mało który poeta budził tak sprzeczne opinie, bo i mało który miał tak rozdarty życiorys: między patriotyzmem i bolszewizmem, z obu biorąc to, co jego sumienie uznawało za godne przyjęcia. A, że niepodobna połączyć szczerze (bo dla kariery, z wyrachowania, z cynizmu połączyć się da) obu światów, przeto bywa, że na takie rozdarcie duszy szuka się lekarstwa równie beznadziejnego jak sama choroba. A gdy dołączą się jeszcze i tragedie osobiste...

Pierwszy zbiór wierszy (że żałosny rym? może, ale jak to inaczej powiedzieć?) wydany po wojnie, w roku, w którym Władysław Broniewski został członkiem Ogólnokrajowego Komitetu Obchodu 70-lecia urodzin Józefa Stalina, a "prezydent" Bierut nadał poecie Order Sztandaru Pracy I klasy. Niby "pasmo sukcesów", a przecież książka była strasznie licho wydana (nie mówiąc o jakości socrealistycznej poezji), czczenie Stalina było obrzydliwością, więc pewnie i order był z powyginanej blaszki - a może z kartofla? Jako dodatek z epoki dołączone są do książki dwa ówczesne wycinki prasowe - na jednym "Oda do Don Kichota" w wersji gazetowej.

Władysław Broniewski, wychowany przez matkę i babkę, które alkoholem zatrzymywały go w domu przed lampartowaniem się z kolegami, socjalista-komunista nie ukrywający szlacheckiego pochodzenia, żołnierz wojny z 1920 roku, który przed wybuchem II wojny napisał poetyckie wezwanie do walki "Bagnet na broń", po jej wybuchu tragiczny wiersz "Żołnierz polski", a w PRL-u hymn pochwalny na cześć Stalina, ojciec, który przeżywa tragiczną śmierć ukochanej córki uwikłanej w romanse z pogardzanymi przezeń kolegami - literatami... Filozoficzna "dialektyczna jedność przeciwieństw"? Niby nic dziwnego, wszak PRL był z ducha marksistowski. A jednak w życiu taka konstrukcja intelektualna oznacza zawsze całkiem realne i dramatyczne balansowanie na granicy tragedii. Utrzymanie równowagi niemal niemożliwe, a kiedy jeszcze zaburzy ją alkohol...

Ukraińskie ludobójstwo na ludności polskiej i próba jego opisania, zrozumienia i wyciągnięcia wniosków, nauki dla przyszłych pokoleń.

Goldfinger, Goldfinger... nie ta książka nie ma nic wspólnego z Bondem. Jamesem Bondem. Ale też niezła fikcja - jak pewnie oceniłby tę pracę Popper. Karl Popper.

"Koty", bo tom jest zbiorczym wydaniem trzech, opublikowanych wcześniej i oddzielnie, książek: "Kot w worku", "Drugi kot w worku" i (tego można było się spodziewać) "Trzeci kot w worku". Gawędy o 238 wybranych z dziejów i kultury (dosyć dowolnie) sprawach, zdarzeniach, pojęciach, rzeczach.   

Pomoc niezastąpiona w sytuacjach, kiedy doskonale wiemy o co nam chodzi, ale zapomnieliśmy, jak to coś się nazywa. Słownik przypomina na 3 różne sposoby. Zapomnieć można wszystko, ale z tym słownikiem można też wszystko sobie przypomnieć.

Alfabetycznie ułożony, bardzo subiektywny zbiór różnych pojęć, zjawisk i opinii, które autorowi wiążą się z XX wiekiem: od 'Anonimowi Alkoholicy' do 'Żywice syntetyczne'. Zbiór powstał jeszcze w portretowanym słownikowo wieku, w 1998 roku, czyli w czasie, który w oczywisty sposób wykluczył dystans do opisywanego wyrywka dziejów. Zbiór wywołał recenzencki zachwyt zawodowego donosiciela (donosił nawet na własną rodzinę!) - ideowego współpracownika służby bezpieczeństwa, uchodzącego w PRL-u za pisarza i autorytet moralny, Andrzeja Szczypiorskiego, co okazuje się dzisiaj zaskakującym i dosyć przewrotnym "podsumowaniem" całej publikacji. Tym bardziej, że pojęć: "agent", "tajny współpracownik SB", "donosiciel" nie ma w 'Słowniku...'. Cóż, Kopaliński najwyraźniej nie uznał ich za istotne dla opisu PRL-owskiego XX wieku. To tak, jakby w 'Słowniku polskiej wsi' zabrakło np. hasła "świnia"...

Dwa tomy encyklopedii szachów - od "Aaron Manuel" (szachista narodowości... indyjskiej, to oczywiste) do "żywe szachy". Prawie 1500 (!) stron o szachach: o szachistach, historii tej gry i - co najważniejsze - o samej grze. Partie, posunięcia, turnieje. Nie sposób obyć się bez tej książki - jeśli kocha się szachy, rzecz jasna. Na zakończenie indeks osobowy (oraz... no cóż, szachy to gra błędów, więc encyklopedię kończy errata - 4 stronicowy spis ważniejszych błędów). 

Dzieło o wyjątkowym znaczeniu: kultura europejska jako kultura piśmiennicza. Dzieło tym bardziej wartościowe, że wiele z materiałów, które wykorzystał w swojej pracy autor, zaginęło w czasie wojny. (Oto wkład, jaki wniosły w kulturę europejską dwa dominujące państwa: Niemcy i Sowieci. Bo co kazało Niemcom celowo spalić ocalałe po Powstaniu Warszawskim polskie narodowe zbiory biblioteczne? Cóż innego, jak nie germańskie umiłowanie tradycji europejskiej. W ramach tej tradycji Niemcy nie czują żadnego obowiązku by zadośćuczynić polskim stratom - Polska, jako jedyne państwo, nie otrzymała po wojnie od Niemiec ani grosza tytułem reparacji wojennych). 

Piękny, artystyczny reprint słynnego działa, wydanego w Krakowie w 1897 roku nakładem Księgarni G. Gebethnera i Spółki. 

Opowieść bardzo pouczająca (również biznesowo) i tak barwna, że nic, tylko stawiać kamerę i filmować. Gotowe sceny, obrazy, dialogi, monologi (nam bardzo przypadło do gustu: "Ja jestem Bucholc i mogę robić, co mnie podoba się":) Książka arcydzieło, to i chwała Bogu, że nakręcony na jej podstawie film również okazał się być bardzo dobry. Tak film zachęca do lektury, lektura do oglądania, a nasz Antykwariat może spełnić obie zachcianki, bo mamy i książkę i film.

Tak wygląda filozofia klasyczna: dla szarego człowieka z ulicy strata czasu, dla dziennikarza niezrozumiała, dla polityka bezsensowna, dla zawodowych "filozofów/filozofek" z polskich "uczelni wyższych" czarna magia, jednym słowem nikomu nie jest potrzebna, a proszę - świat, choć ją lekceważy i nie dostrzega, kręci się wokół niej i tańczy tak, jak mu zagrają metafizycy, etycy, dialektycy, materialiści, empirycy, fenomenologowie, racjonaliści,... . Stróżewski - czyli tak wygląda filozofia klasyczna. Książka dedykowana Ojcu - to już wiele mówi.

Pozycja obowiązkowa w bibliotece każdego miłośnika filozofii. Swoją drogą to zabawne: "miłośnik filozofii", czyli metamiłośnictwo ("miłośnik umiłowania mądrości"). Tak, czy inaczej dzieło syntetyczne i po mistrzowsku porządkujące.  

Władysław Witwicki napisał "Wiadomości o stylach" przed wojną, a swoją pracę podjął z myślą o młodych czytelnikach, którym chciał dostarczyć podstawowej wiedzy o sztuce. Książka należy zatem do kanonu lektur obowiązkowych dla każdego, kto zdobywa wykształcenie ogólne, niezbędne dla człowieka kulturalnego. Przed wojną były to fundamenty obycia w kulturze. Obecnie są to wyżyny nieosiągalne dla przeciętnych absolwentów szkół średnich, a nawet wyższych uczelni. Na przykładzie dawnych, popularnonaukowych publikacji widać jakiej dewaluacji uległy współcześnie takie pojęcia jak "człowiek kulturalny", "wykształcenie wyższe", "człowiek wykształcony". Większość współczesnych "ludzi wykształconych" nie będzie w stanie przeczytać ze zrozumieniem rzeczy, która kilkadziesiąt lat temu pisana była celowo w sposób prosty i odwoływała się do wiedzy elementarnej. Dziś ta wiedza uzurpuje sobie prawo do tytułów naukowych... . Książka ujmuje przemyślaną selekcją materiału oraz prostotą, jasnością i uporządkowaniem wykładu, a że czasem zawiera dyskusyjne tezy czy wnioski, to przecież nic zaskakującego w rozprawie o sztuce. Zalety niepodważalne, wady znikome.