Ramon Del Valle Inclan, Dziwadła i makabry

Jak wyjaśnia autor "myśli rozbrykane" to "bezładny zgiełk", czyli, jednym słowem, "greguerias". I dodaje: "gregueria = humor + metafora". Próbka: "Nie ma co udawać, że nie rozumiemy. Kolce róż zrobione są po to, aby się ukłuł człowiek".

Socrealizm po hiszpańsku.

Zatopione żaglowce, podmorskie skarby oraz przygoda, tajemnica i sensacja. 

Kiedyś takie książki nazywano "powieściami płaszcza i szpady". XVII wiek jako tło, zabawa z językiem i bohaterami jako konwencja (Trzej muszkieterowie to narzucające się odniesienie). Ot, czysta krotochwila, literacka rozrywka. No i oczywiście inkwizycja jako zło - literatura popularna, czyli klisze i stereotypy. Do czytania w wolnej chwili.

O wojnie - tym razem bez fikcji - z doświadczeń korespondenta wojennego.

Hiszpańska literatura barokowa: jednym słowem jędrna, dosadna i bogata opowieść przedstawiona z iberyjskim temperamentem. Ilustracje adekwatne. Ciekawe literackie i kulturowe uzupełnienie do "Rękopisu znalezionego w Saragossie". Zbieg okoliczności? Wszak w tym mieście, w 1626 roku, "Żywot..." ukazał się po raz pierwszy - zresztą za zgodą arcybiskupstwa oraz gubernatora... Natchnienie dla Arturo Perez-Reverte przy tworzeniu kapitana Alatriste. 

Autor to "jeden z największych oryginałów, jaki chodził po ziemi" - jak przedstawiała go autorka wstępu i tłumaczka. Czy taka opinia z 1962 roku ma jakieś znaczenie dzisiaj, w czasach "umasowienia oryginalności"? Obyczaje się zmieniły, a jak upływ czasu zniosła literatura?

Pisarz hiszpański, żyjący w USA, napisał "na pół groteskową powieść... wzbogaconą o pełen subtelnych odcieni podkład psychologiczny" (Wydawca). 

Czterech jeźdźców Apokalipsy (i jeden naród). Przeraźliwi zwiastuni Sądu Ostatecznego to Wojna, Zaraza, Głód i Śmierć, choć w tym wypadku Wojna gra główną rolę (a naród - to chyba naturalne w tym towarzystwie - oczywiście Niemcy).

Złoty wiek literatury hiszpańskiej, bogactwo obyczajów, ponadczasowa plątanina rozterek ducha i popędów ciała. Przy okazji lektura obowiązkowa-uzupełniająca dla "Rękopisu znalezionego w Saragossie".  

Antologia hiszpańskiej poezji wydana w PRL-u, w 1978 roku. Nic dziwnego zatem, że wydawnictwo starało się stworzyć wrażenie, że równie dobrym tytułem mógłby być "z republiką w sercu", lub - może nawet lepszy - "z komunizmem w sercu".

Pisarz płodny nad wyraz (w każdym sensie) i czasy, kiedy teatr był zjawiskiem codziennym, tzn. kiedy sztuki powstawały i były wystawiane z dnia na dzień. Aż trudno to pojąć w dobie obecnej, kiedy wystawienie czegokolwiek "na deskach scenicznych" celebruje się miesiącami. Przyjaciel Antykwariatu zauważył, że w XVII wieku nie było telewizji, więc aktorzy nie tracili czasu na wygłupy w reklamach i serialach i na popisy jako "autorytety moralne". Po prostu od aktorów w XVII wieku oczekiwano jedynie, by dostarczali rozrywki (w każdym sensie) i za to im płacono. Przy okazji jeszcze jeden dowód na to, że emocje związane ze sporami estetycznymi i światopoglądowymi są wieczne.

Lektura podstawowa i obowiązkowa dla miłośników literackich mocnych wrażeń. Osoby o słabych nerwach, albo wrażliwe i delikatne, mogą nie dotrwać do końca książki. Są tez opowiadania ze specyficznym, czarnym humorem, ale ogólnie jest to zbiór wizji, obrazów i opisów ocierających się o szaleństwo i krążących wokół śmierci, rozpaczy, zbrodni, tajemniczych i groźnych zjawisk, zagadkowych i niewytłumaczalnych zdarzeń. Bezsens i tragiczność życia - rzadko kiedy literatura jest tak bolesnym odbiciem tragicznych, osobistych losów pisarza. Jedno z opowiadań - "Kwestia sumienia" - zostało sfilmowane w PRL-u, w 1967 roku.