Ernesto Sabato, O bohaterach i grobach

Nazwisko autora zawiera jakąś sugestię? Wyznania mordercy, psychopaty i socjopaty. Miłej lektury.

Nietuzinkowy i adorujący, osobisty i ambitnie literacki opis "człowieka i twórcy" oraz jego pisarstwa. 

Jeśli "Grę..." uzna się za ucztę (duchową rzecz jasna) i danie główne, to "Opowiadania..." są malutką przekąską - groch z kapustą (właściwie odrobina groszku z odrobiną kapusty). Groch z kapustą, ale po iberoamerykańsku. Jak by powiedział Skrzetuski: "wszelako w tej książce dziwne materii pomieszanie". Tak sobie cytujemy, bo oczywiście Sienkiewicz nie znał, bo nie mógł, Cortazara (to wyjaśnienie konieczne dla polonistów kończących "studia wyższe" w XXI wieku, bo na powszechnych i totalnych zajęciach o gender, które są zdrowym jądrem wszystkich kierunków, o tym się nie mówi). Ciekawe, zresztą, czy Cortazar znał Sienkiewicza - wszak mógł. To jest mniej więcej taka książka.

Plątanina i mieszanina wątków, pomysłów, skojarzeń, notatek, cytatów. Chaotyczna garmażeria pisarska zlepiona sympatią do lewicowych pomysłów i marksistowskich i sowieckich świętych z końca lat 60-tych XX wieku.   

Wszyscy piszą o tej książce, cytując autora, że "jest ona przechadzką kameleona po pstrokatym dywanie". Rzeczywiście, słowa wędrują między setkami tematów i obrazków. Tak, obrazków, bo jest to książka z ilustracjami (choć wszystkie czarno-białe), czyli, jeśli przyjmiemy kryterium dobrej książki sformułowane przez Alicję z Krainy Czarów, jest to dobra książka, choć nie najlepsza, bo te najlepsze składają się z samych obrazków. Ale nie musimy przecież wierzyć we wszystko, co mówi Alicja. Trzeba być bardzo roztropnym w wyborze tych, którym się wierzy. W wyborze lektur tym bardziej. 

Z Vivaldim przez stulecia.

Alejo Carpentier, Los Pasos Perdidos. Podróż do źródeł czasu, ale tylko dla znających język hiszpański.

Książka w zasadzie dla młodych ludzi, którzy po oglądaniu westernów czy lekturze "Winnetou", chcą się dowiedzieć czegoś więcej o "Indianach". Ale każdy miłośnik historii obu Ameryk weźmie tę książkę do reki z przyjemnością. A płócienna okładka, dobry papier, ilustracje Stanisława Rozwadowskiego, miły zapach sprawią, że również ci, którzy lubią wracać do czasów lektur młodzieńczych będą mogli, dzięki tej książce, przekonać się, że wspomnienia czasu minionego można przyjemnie ożywić.

Nowe, poprawione i nieco zmienione wydanie "Zoologii fantastycznej".

Jorge Luis Borges, tym razem o snach, jako o najstarszym gatunku literackim, w sposób dla siebie właściwy, czyli, co jest rzeczywistością, a co fantazją, co snem, a co realnością, co istnieje, a co jest stworzone przez pisarza - to zabawa, do której zaproszony jest każdy czytelnik indywidualnie i osobiście. I każdy kto lubi takie intelektualne igraszki znajdzie w nich swoją osobistą, niepowtarzalną dla innych, uciechę.

Jorge Luis Borges - życie i twórczość. Książka jest hołdem złożonym pisarzowi, który - będąc "jedną z najważniejszych postaci XX-wiecznej literatury" - nie napisał ani jednej powieści. Ale czy ornitolog musi umieć latać jak ptak?

Borges i jego gawędziarski leksykon socjopatów, psychopatów, dewiantów i bestii w ludzkim ciele. Zło jako pretekst erudycji - pisanie wszystkim, temat tylko pretekstem. Zestawienie i zbiór notatek z lektur.

Literatura iberoamerykańska tworzyła naturalne środowisko inteligencji gasnącego PRL-u. A seriale południowoamerykańskie były tego środowiska zakłóceniem ekologicznym. Książka łączy troskę o środowisko ze świadomością zagrożeń: bohaterką powieści jest bowiem meksykańska gwiazda filmowa. Na stronie 143 znajdujemy taki oto fragment przeprowadzanego z nią wywiadu: "Ma pani wielu wrogów? Wszystkich, którzy mi coś zawdzięczają. I wielu przyjaciół? Wszystkich tych, którzy na coś ode mnie czekają."

Książka i film, choć dotyczą tego samego okresu i tematu, opowiadają inne historie i dlatego powinny być razem. Rewolucja ateistyczna: jak zwykle - w imię wyzwolenia człowieka należy stosować masowy terror i zbrodnię, ludobójstwo. Taki oświecony i oświeceniowy pomysł na raj bez Boga na ziemi. Od Azji, przez Europę po Amerykę Łacińską: piekło i cierpienie dla nieprzeliczonych milionów. Wśród morza ofiar i krwi bohaterstwo, godność i świętość ludzi z Ducha. Książka i film - mimo całego tragizmu - jako krzepiące świadectwa wielkości i potęgi wiary chrześcijańskiej. "Będziecie w nienawiści u wszystkich z powodu mego imienia. Lecz kto wytrwa do końca, ten będzie zbawiony" (Mt 10,22).

Autor był komunistą, miłośnikiem Kuby, Chin i Związku Sowieckiego. Czy to był jedyny powód, dla którego w PRL wydano jego opowiadania? I czy ktoś dzisiaj ma ochotę to sprawdzać?

Opowieść o samotności, przemijaniu, odkupieniu (?). I znowu samotność jest tematem, choć nie trwała sto lat - bo to opowieść o rzeczywistym człowieku. Ramy naszej, prozaicznej, samotności na Ziemi określił Stwórca - i, dzięki Bogu, nie trwa stu lat. "Wybawieniem będzie śmierć". 

Tym razem nie realizm magiczny, ale realizm tragiczny i bolesny: Kolumbia, narkotyki, mafia, zbrodnia i cierpienie. Escobar, który czuł się tak silny, że rozpoczął wojnę z dwoma państwami (własnym i Stanami) i tak bogaty (majątek oceniany na 3 miliardy dolarów!), że czuł się wszechmocny, ginie zastrzelony przez policjanta, opuszczony, zdradzony i złupiony chyba przez wszystkich. Ale zanim zginął zgotował tysiącom piekło na ziemi. I o tym jest ta książka: o ludziach z pierwszych stron gazet, ale i o zwykłych oraz o ich tragicznym przeznaczeniu. 

Pierwsza powieść Marqueza.

To oczywiste, że zanim nastanie sto lat samotności musi być zła godzina.

Autorzy tej "urzekającej prozy" (jak ją opisał wydawca): Horacio Quiroga (Martwy człowiek), Miguel Angel Asturias (Dziwna sztuka leczenia), Alejo Carpentier (Zbiegowie), Joao Guimaraes Rosa (Trzeci bieg rzeki), Augusto Roa Bastos (Kurupi), Jose Maria Arguedas (Ludzka miłość), Monteiro Lobato (Suszona małpa), Jorge Lusi Borges (Ewangelia według św. Marka), Gabriel Garcia Marquez (Nebo, Murzyn, który kazał czekać na siebie aniołom), Julio Cortazar (Podróż), Elena Garro (To wina Tlaskalan), Mario Vargas LLosa (Wyzwanie), Dalton Trevisan (Król ziemi), Augusto Monterroso (Mister Taylor), Griselda Gambaro (Ściany).

Skoro nie wiadomo kim był Quetzalcoatl to można na jego temat snuć różne domysły i fantazjować. Esej byłego prezydenta Meksyku. Jaki portret boga może namalować człowiek oskarżany o tak wiele błędów i słabości? 

Człowiek człowiekowi psem - wściekłym.

Peru: dyktatura, polityka, sensacja w słynnej, zbeletryzowanej formie. 

Tom I obejmuje lata 1750 - 1880.

Historia odkrycia kontynentu oraz, co równie ciekawe, odkrywania jego geografii, przyrody, życia - od początku do XX wieku. 

Multi-kulti po amerykańsku. Społeczeństwo, kraj, naród tworzone przez Polaków, Włochów, Greków, Słowaków, Meksykanów, Chińczyków, itd, itd ... I reakcje na ich obecność (życie, kulturę) "tubylców", "prawdziwych Amerykanów" - czyli bogatych WASP z Nowej Anglii i intelektualistów żydowskich. Rasizm, takie modne słowo, każdy może ulec jego urokowi, bez względu na pochodzenie, narodowość, lektury (w tym gazety). I jak sobie próbują z nim poradzić w Ameryce. W kraju demokracji, czyli "religii człowieka oświeconego", środka do zapewnienia i utrwalenia przewagi uprzywilejowanych socjalnie. Pouczająca lektura.

Bogato ilustrowana i pięknie wydana opowieść o kulturach prekolumbijskich. Książka dla młodzieży "w każdym wieku".

Książka z serii "Mitologie świata".

Tytuł mówi wszystko - jego rozwinięcie na przeszło 500 stronach.

Cywilizacja, która nie znała koła, nie znała też teatru. Znała natomiast "teatralne" składanie ofiar z ludzi. Aż przybyli źli Europejczycy i wszystko popsuli (tak przynajmniej napisali w jednej gazecie)...

Wszystko po hiszpańsku - a co dokładnie, o tym informuje dołączony spis treści.

Hispanoameryka czyli Hispanoamerykanie i Angloamerykanie. Jednym słowem "stare, dobre" multikulti. Tylko dlaczego zwolennicy dzisiejszego multikulti mają za złe swoim przodkom ich multikulti? Dlaczego ci sami ludzie, którzy w Europie potępiają ideologie głoszące "czystość rasową i etniczną", w stosunku do Ameryki stają się apologetami "wyższości rasy i kultury"?! Wszak, jak twierdzą, szlachetni Indianie górują nad przybyszami z chrześcijańskiej Europy... Ale do rzeczy: książka jest bardzo solenną próbą opisania i zrozumienia czym jest cywilizacja kontynentu złożona z różnych cywilizacji. 

Pierwsza relacja pochodzi z XVII wieku (Krzysztof Arciszewski), a ostatnia... Ot, własnie. Książkę wydano w 1979 roku, a zatem musiała pominąć wszystko, co zdarzyło się po wybuchu wojny. PRL nie przyznawał się do Polaków, którzy ze względu na okupację sowiecką po 1945 roku nie mogli wrócić do domów. Jak pisze autorka zbioru relacje powojenne "nie zostały uwzględnione z uwagi na powszechną dostępność tych relacji". "Powszechna dostępność" np. Bobkowskiego brzmi dzisiaj niewinnie, ale w czasach dogorywającej gierkowszczyzny było to po prostu zwykłe kłamstwo: w nowomowie oznaczało to, że cenzura nie zezwoli na jakąkolwiek nawet wzmiankę o Bobkowskim, Gombrowiczu... . Taka była nauka w PRL-u, ale to znowu zupełnie inna historia...

Na okładce wyrywanie serca z żyjącej ofiary, biesiada ludożerców,... dla wszystkich zainteresowanych kulturą prekolumbijską praca XVI-wiecznego franciszkanina, pioniera antropologii, stanowi dzieło podstawowe - ucztę duchową.

Bernal Diaz del Castillo, Pamiętnik żołnierza Korteza czyli - jak głosi rozwinięcie tytułu - prawdziwa historia podboju Nowej Hiszpanii. Historia i prawda. Bez wątpienia książka jest prawdziwa subiektywnie, a dla pamiętników i wspomnień to chyba kryterium najważniejsze.