Kryminał, sensacja, groza,...

Książka wydana w Klubie Złotego Kluczyka, który - po przejęciu przez Wydawnictwo Zysk i S-ka - przestał sławić osiągnięcia Milicji Obywatelskiej, a wypłynął na szerokie wody zbrodni nieograniczonej ani ideologicznie, ani historycznie, ani czasowo, czego przykładem jest niniejsza powieść-gigant (przeszło 700 stron!) dziejąca się w XVII-wiecznej Anglii. Coś jak "Imię róży": długie i w historycznych dekoracjach.

Poszukiwany podręcznik akademicki. Zło nasze codzienne. Na okładce niezwykle trafnie dobrana ilustracja: scena kuszenia w Raju. Bunt przeciw prawom Boskim - szatańskie oszustwo u podstaw uzurpacji, że człowiek sam jest mocen decydować o dobru i złu. 'Wtedy rzekł wąż do niewiasty: «Na pewno nie umrzecie! Ale wie Bóg, że gdy spożyjecie owoc z tego drzewa, otworzą się wam oczy i tak jak Bóg będziecie znali dobro i zło».' (Rdz. 3) Szatan jest panem kłamstwa, więc nie powinno dziwić, że nieposłuszeństwo wobec Stwórcy i Dawcy Prawa przyniosło tylko jeden skutek: okazało się, że - jak to ujął Dostojewski - "jeśli Boga nie ma, to wszystko jest dozwolone".  A to znaczy, że zło zapanowało na świecie. Nie chcesz człowieku słuchać Boga, nie chcesz służyć Dobru i Prawdzie, to posłuchasz Złego, będziesz jemu służył, jego słuchał (kiedyś się mówiło o czyniącym zło: "Boga się nie boisz", albo "Boga w sercu nie masz") - będziesz człowieku żył w kłamstwie, bólu. Twój wybór. Nie ma Boga, to nie ma też dobra. Sam tego chciałeś człowiecze. A potem? No cóż - jak ze wszystkim, co obiecuje kusiciel - możesz być pewien, że jednak "na pewno umrzesz". Pogratulować sukcesu: pierwsza - rajska - rewolucja w dziejach. Potem będą następne, jeszcze bardziej "udane". Zło: zawsze przedstawia się jako dobro i jest łatwe. I takie tragicznie nieodwracalne. Człowiek nie naprawi uczynionego zła, popełnionej zbrodni. Zetrzeć uczynione zło może jedynie Bóg, ale jeśli się nie wierzy Bogu? Wówczas zło pozostanie na całą wieczność: po ziemskiej udręce nastanie piekło, jedyna konsekwencja ludzkiej pychy, spaczonej ludzkiej woli, która nie służy rozumowi. Zło na ziemi i piekło to jedno, to wybór człowieka, który uwierzył, że "jest jako Bóg".

Tytuł książki został zmieniony, żeby odsyłał jednoznacznie do filmu. Oryginalny tytuł powieści to: "Druciarz, krawiec, żołnierz, szpieg". Na okładce napisano, że le Carre to "mistrz powieści szpiegowskiej wszech czasów". Dlaczego tak skromnie? A co z Kosmosem? "Wszech czasów i Wszechświata" - to by dopiero była stosowna zachęta! Jak mówi arabskie przysłowie: "Przesada i niestaranność to cechy głupca".

Kazimierz Koźniewski - komunista, wielki "intelektualista" PRL-u, "autorytet moralny", "pisarz", "publicysta" ze słowotokiem jak Tokarczuk - zapisał tysiące stron. A pisał nie tylko "wszystko" (czego dowodem ta miłosna agitka na cześć dzielnej MO), ale i "na wszystkich", nie wyłączając najbliższych. Wyjątkowo szkodliwy donosiciel i tajny współpracownik policji politycznej. Autor oficjalnego uzasadnienia "wprowadzenia stanu wojennego". "Bezwzględny bojownik frontu ideologicznego", więc nic dziwnego, że pisanie i literaturę traktował jako pole walki z "przeciwnikami ustroju". "Sztyletem w serce" to nie książka, ale mimowolne świadectwo historyczne: przykład PRL-owskiej nędzy intelektualnej - jeszcze jedna z "książek najgorszych" Barańczaka. Fikcja, która przeraża swoim mimowolnym realizmem. Portret PRL-u w pigułce,  obrzydliwość (w sensie biblijnym): świat "wywrócony na nice", zło jako dobro, degeneraci moralni na świeczniku, grafomania, tylko dlatego, że słuszna ideologicznie, jako literatura. Aż dziw, że nie dostał "nagrody noblowskiej". "Miś, miś, świńska rura, a nie miś". 

Bardzo ciekawe wydanie: tekstowi powieści towarzyszą bowiem, oprócz "zwykłych" ilustracji, ilustracje z epoki (grafiki, reprodukcje, plany, zdjęcia zabytkowych przedmiotów, itp.) oraz opisy i wyjaśnienia obrazujące życie codzienne oraz naukowe epoki, w jakiej rozgrywa się powieść. Bardzo ciekawy pomysł edytorski - jakby rozbudowane przypisy, które, dzięki wzbogaceniu ilustracjami, nabrały własnego, samoistnego życia i uczyniły z powieści bogatą w treści pozaliterackie (historyczne, naukowe, obyczajowe, socjologiczne) wyjątkową książkę. Idealna lektura dla młodych ludzi: opowiedziana historia, dzięki dodanym materiałom, okazuje się nie tyle przerażającą, wyizolowaną powieścią grozy, co koherentnym elementem całkiem realnej kultury i całkiem realnego okresu historycznego. Powieść - album.

Relacja mafiosa. Świat przerażającej zbrodni, który - sfilmowany z gwizdami wcielonymi w role bezwzględnych bandytów - zmienia się we wciągające kino, godne Oscarów, Srebrnych Lwów i całej masy innych nagród. Pierwowzory, czyli mafiosi, są karani, a aktorzy nagradzani. Jednym słowem najlepszym sposobem na zarobienie legalnych pieniędzy z przestępstw i zbrodni jest przemienić zbrodnię w show. Bandyci kradną, maltretują, szantażują, terroryzują, gwałcą, handlują narkotykami, mordują, a show biznes zbija na tym fortunę. Powstaje zatem podejrzenie, że może mafia jest w istocie tajną wypustką Hollywood? Czy Hollywood przypadkiem sam nie organizuje świata zbrodni, by mieć co filmować, by mieć z czego oficjalnie czerpać krociowe zyski? Legalne pieniądze z nielegalnych źródeł? A przy okazji sprytny, oficjalny i legalny sposób na pranie brudnych pieniędzy?

Klasyka. Takie były literackie początki obecnej mody na złe istoty, które mordują ludzi, by żywić się ich krwią. Książka po francusku (wiadomo, że jeśli chodzi o jedzenie, to najprawdopodobniej najlepsza jest kuchnia francuska). 

Półświatek dziewiętnastowiecznego Londynu. Dekadencja i estetyzm. A w tym wszystkim główny bohater i jego tajemniczy portret – portret Doriana Graya

Powieść z końca lat czterdziestych ubiegłego wieku, czyli klasyczny kryminał ze złotej epoki powieści sensacyjnej.

Klasyczny kryminał. Nic nie jest takie, jakie się na początku wydaje.

O "rzeczywistości, która broni się przed poznaniem" (jak głosi tytuł I Części), czyli o więzieniu. Socjologowie wkraczają do instytucji totalnej - w totalitarnym ustroju. Czy zaskakujące zatem, że sens książki wykracza poza ramy badawcze? 

Książka wydana w serii "Kryminał z klasą". Kryminał z klasą, czyli w starym, dobrym stylu. W starym dobrym stylu, czyli w stylu Agathy Christie. Tak to ujmuje wydawca. Wydawca czyli Amber. 

Klasyk - czarny kryminał. Pełen nieodpartego uroku i skuteczny w samotnym zmaganiu ze złem detektyw, mistrz ciętej riposty, Philip Marlowe czyli Raymond Chandler i jego Długie Pożegnanie. Obaj - autor i detektyw - w swojej najlepszej formie.

Raymond Chandler, Głęboki sen. Od tego wszystko się zaczęło. Pierwsza sprawa, którą, dzięki swoim wyjątkowym metodom, rozwiązuje Philip Marlowe. Cyniczny, szorstki i bezkompromisowy detektyw. Czy może być inny, skoro zmagać się musi z mrocznymi postaciami amerykańskiego czarnego kryminału? Może to jedyna postawa, która pozwala obronić resztki normalnej wrażliwości w sercu? Głęboki sen, który tylko dzięki detektywowi nie staje się koszmarem.

Raymond Chandler, „Hiszpańska krew”, to jeszcze jedna klasyczna pozycja z gatunku „czarnego kryminału”, ale tym razem Raymond Chandler okazuje się mistrzem krótkiej formy. W książce sześć opowiadań: „Hiszpańska krew”, „Gaz skazańców”, „Wpadka na Noon Street”, „Czysta robota”, „Perły to tylko kłopot”, „Król w złotogłowiu”.

Raymond Chandler, „Siostrzyczka”, to jeszcze jedna klasyczna powieść z gatunku „czarnego kryminału”. I po raz pierwszy (w historii kryminału), jako narzędzie zbrodni, służy szpikulec do lodu… Wszystko, co napisał Chandler, albo o czym napisał, stało się klasyczne…

Błyskotliwość Marlowe'a w oryginale - dla tych, którym nie trzeba tłumaczyć (żeby zrozumieli).

And other stories: Red Wind, I'll Be Waiting, Goldfish, Guns at Cyrano's.

Raymond Chandler, Philip Marlowe, Myszka Malloy - każde z tych nazwisk jest wystarczającym powodem by sięgnąć po "Żegnaj laleczko" - albo żeby przypomnieć sobie to, co ulubione, albo żeby nadrobić zaległości i poznać jeden z najsłynniejszych "czarnych kryminałów".    

Nero Wolfe, jeden z najsłynniejszych detektywów. Najsłynniejszych w USA (w kraju rodzinnym) i na świecie, ale - nie wiadomo właściwie dlaczego - nie w Polsce. Klasyka światowego klasycznego kryminału.