Filozofia, socjologia, psychologia, religia...

Thomas Merton, Doświadczenie wewnętrzne. Podtytuł: Zapiski o kontemplacji. Wydawca reklamuje książkę jako ostanie wielkie dzieło Mertona. Gdybyż każdemu dane było kończyć życie w kontemplacji rzeczy najważniejszych, ale cóż, tyle jest do roboty każdego dnia, tyle spraw, które koniecznie, ale to koniecznie trzeba załatwić, tyle telefonów "wykonać", tyle obejrzeć... . Nie wiadomo w co ręce wsadzić, a tu jeszcze jakieś "ćwiczenia mistycyzujące"! Świat woła, a tu "trzeba wejść do izdebki". Petroniusz by powiedział: "to nie dla mnie"... Autor staje przed zadaniem karkołomnym: stara się upublicznić wiedzę na temat najbardziej wewnętrznego i osobistego doświadczenia, z istoty swojej nieprzekazywalnego i niewyrażalnego środkami potocznymi. Może poezja? Ale Merton poetą w tej książce nie jest. Oto wykład na temat kontemplacji.   

Chrześcijański mnich filozofuje i mistycyzuje oczarowany Tao.

Jeszcze jedna książka, która zawdzięcza swoje powstanie czcicielom Mertona. Tym razem pomysł i opracowanie jest owocem zachwytu, jaki żywiła do niedoszłego pisarza (który chciał być mnichem) i do nieuformowanego mnicha (który chciał być pisarzem) jego gorąca wielbicielka z Nowego Jorku (według nomenklatury nowych czasów: jego "fanka"). Książka jest więc jeszcze jednym zbiorem cytatów, tym razem wybranych z myślą, by posłużyły jako zastępnik tradycyjnej liturgii godzin (czyli, jak pisze wydawca "horarium").

Apoftegmaty Ojców Pustyni w wyborze i opracowaniu Thomasa Mertona i z jego wstępem. Bardzo ciekawe i pouczające jest zestawienie erudycyjnych, zanurzonych we współczesnej kulturze popularnej, dywagacji XX-wiecznego "pustelnika" z lakonicznymi, zwięzłymi i zaskakująco prostymi myślami pustelników z IV wieku (wstęp Mertona to 1/4 objętości książki).

Słynny mnich trapista o wschodnich tradycjach kontemplacji, albo jakie pożytki można odnieść, gdy się "mistycyzuje co nieco" (Przybora Jeremi).

Życie bez Boga nie ma sensu - czego najsłynniejszym podsumowaniem jest myśl Dostojewskiego, że "jeśli Boga nie ma, to wszystko wolno". Z drugiej strony życie z Bogiem jest ciągłym zmaganiem się samym sobą - "jeśli kto chce iść za mną, niech się zaprze samego siebie, niech weźmie swój krzyż i niech mnie naśladuje". I nie ma "trzeciej strony". Albo albo. Nie ma wersji soft: albo bezsens, albo droga pod ciężarem krzyża. Merton próbuje powiedzieć, jak mamy "jeden drugiego brzemiona nosić", by droga na Golgotę była "wypełnieniem prawa Chrystusa", czyli wypełnieniem najważniejszego, po nakazie miłości Boga, nakazu: przykazania miłości bliźniego. Miłość jest ofiarą - ofiarą za kogoś, bo nikt nie jest samotną wyspą. Trudno to pojąć, pławiąc się w uciechach i udogodnieniach, jakimi zniewalają rentierskie społeczeństwa dobrobytu, ale nic dziwnego: przecież "królestwo moje nie jest z tego świata". 

"Nowy posiew kontemplacji", czyli wiara i religia według Mertona - wersja druga (bo najpierw oczywiście był "Posiew kontemplacji").

Podtytuł: "Codzienne medytacje". Wyimki z dzienników Thomasa Mertona, przypisane przez wydawcę kolejnym datom w roku (jeśli to są wyimki, to autor chyba starał się zapisać większość zdarzeń i myśli swego życia). Wyimki mają pomóc miłośnikom Thomasa Mertona "rozpocząć naukę w szkole własnego życia".

W podtytule zawiera się treść cała: Thomas Merton zwraca się do Boga - modli się, a swoje osobiste modlitwy ozdabia własnymi grafikami. Jest to zbiór kilkudziesięciu krótkich cytatów, zaczerpniętych z 20 książek napisanych przez Mertona.

Kilkanaście esejów, zbiorów myśli, prób poetyckich, uwag i skojarzeń na różne tematy, które pojawiały się w XX-wiecznej wyobraźni masowej. Dodatkowo grafiki autora jako ilustracje.

Zapiski z końca życia pustelnika, który nie mógł żyć bez światowych spraw i szukał pełni samotności w zajmowaniu się aktualnymi sprawami politycznymi, żył sztuką, literaturą, ożywioną korespondencją, a pełni chrześcijaństwa szukał na Dalekim Wschodzie.

Książeczka mała, ale może mieć duże konsekwencje. Autor - o czym uprzedza uczciwie we 'Wstępie' - postanawia bowiem być w swoich rozważaniach "bezpośrednim" i okazać "niechęć do konwencjonalnych i sztywnych systemów". Chrześcijanin natomiast powinien, w proponowanej przez Mertona pracy duchowej, "'być sobą' w najlepszym znaczeniu tego wyrażenia". Ciekawe, jak autor uczy godzić taką postawę z nakazem Pana Naszego Jezusa Chrystusa "kto chce pójść za Mną niech się zaprze samego siebie"?

The principles of fundamental human rights. First published 1776.

Podtytuł: tradycja i nowatorstwo w badaniach naukowych.

Słynna książka słynnego autora - jedna z najważniejszych książek filozofii nauki XX wieku.

"Globalny świat jest bogaty w wiedzę. Ale mądrości jest niewiele." (s.180). Jak angielski "postępowy dominikanin" próbuje przekazać, jeśli nie mądrość, to przynajmniej sposoby, jak - wg niego - do niej dążyć. Autor odwołuje się nawet do Ewangelii  (ale oczywiście nie przekraczając dobrego smaku, żeby nikogo nie wykluczać i nie stygmatyzować).

Tytuł "Siedem ostatnich słów" nie mówi, czyje to mają być owe "ostatnie słowa". Sugeruje rzecz znaną Chrześcijanom, ale tylko sugeruje. Oto w tytule "ostanie słowa", ale bez Chrystusa. Bardzo wiele mówiący tytuł przez swoje "milczenie", opuszczenie, przez brak Syna Człowieczego. Jak krzyż bez pasyjki. Autor - Timothy Radcliffe - dla jednych "nowe, otwarte chrześcijaństwo" dla innych "heretyk w sukience dominikanina". Książka nie ma imprimatur, co też wiele mówi. Wśród internetowych opinii krytycznych dominują dwie: jedna widzi w autorze pospolitego głupca (w sensie biblijnym: głupiec, to ktoś, kto nie wierzy Bogu, a wierzy w bożki), druga chytrego karierowicza, który rozpoznał doskonale skąd płyną "granty" i "apanaże" (autor propaguje sodomię w kościele i w Kościele, otwarcie krytykuje tradycję Kościoła, każe chrześcijanom przepraszać wszystkich i za wszystko, umizguje się do islamu i judaizmu, itp.). Głupek, czy karierowicz co to ma za znaczenie? Jeśli autor przekonuje, że za "holocaust" (rozumiany zgodnie z rozumieniem lansowanym przez "przedsiębiorstwo holocaust") odpowiadają... chrześcijanie, to jakie ma znaczenie z jakich powodów "zakonnik" utożsamia hitleryzm (ruch polityczny w warstwie duchowej okultystyczny i jawnie szatański, antychrześcijański) z chrześcijaństwem? Bez względu na powody taka "nauka" musi sprawiać ogromną radość w piekle. Jakże daleko odeszło "nowoczesne, otwarte chrześcijaństwo" od "Naśladowania Chrystusa". Oto współcześni dominikanie: zakon, który od obrony chrześcijaństwa przeszedł do jego negowania. I nie ma co przypominać autorowi słów Chrystusa, że "kto by się stał powodem grzechu dla jednego z tych małych, którzy wierzą we Mnie, temu byłoby lepiej kamień młyński zawiesić u szyi i utopić go w głębi morza", bo zgodnie z "otwartą i nowoczesną wiarą" Radcliffe'a Chrystus nie mógł powiedzieć czegoś "tak nietolerancyjnego". Autor - jak Judasz - wie lepiej od Chrystusa. Cóż, jeśli wśród Apostołów, wśród dwunastu wybranych przez Jezusa, wśród dwunastu, którzy żyli z Jezusem, których nauczał, i których przygotowywał do głoszenia Dobrej Nowiny, znalazł się jeden, który go sprzedał, to może nie jest dziwne, że i wśród innych chrześcijan jedna dwunasta (czyli około 8%) okaże się zdrajcami, przedkładającymi swoje mniemania i nędzne korzyści doczesne nad Słowo Boże? Wojna, która będzie się toczyć, aż do końca świata... . "Biada światu z powodu zgorszeń! Muszą wprawdzie przyjść zgorszenia, lecz biada człowiekowi, przez którego dokonuje się zgorszenie". (Mt 18). 

Podtytuł: "W poszukiwaniu istoty ekonomii od Gilgamesza do Wall Street". Jedna z lektur obowiązkowych, ale nie dlatego, że zwiera objawienie jednej prawdy, choć jej treść może być objawieniem dla wielu ekonomistów. Ludzka rzeczywistość nie jest rzeczywistością algorytmiczną, jak głosi wiara wyznawców sztucznej inteligencji, ani układem mechanicznym, do którego zgubiliśmy gdzieś instrukcję, jak chcą materialiści, ani tym bardziej nie jest wynikiem procesów chemiczno-elektrycznych, których receptury i schematy lada moment zostaną odtworzone. Ludzka rzeczywistość to rzeczywistość ducha, a więc z natury jest teatrem nieustającej i nierozstrzygalnej na ziemi odwiecznej walki dobra ze złem. Oto wojna bez końca: i nie będzie żadnego raju na ziemi. Przecież to oczywiste, że owocem (postępu) nie może być ogród (Eden). Książka o ekonomii jest w istocie rozprawą o filozofii i religii (jak każda ważna książka ekonomiczna): o dobru i o złu, o wolności i o niewolnictwie, o sprawiedliwości i o nietykalności uprzywilejowanych, o sytości i o głodzie, o bogactwie i o nędzy, o zadowoleniu i o cierpieniu. Podstawowe kategorie ekonomi nie są stałymi matematycznymi, nie są wymiarami cielesnymi, ale są pojęciami ducha. Formuły ekonomiczne - jak wszystkie formuły, które obiecują "sformalizowanie" ducha - będą zawsze równaniami ze zbyt dużą ilością niewiadomych.

Po „Biblii” najbardziej rozpowszechniona książka świata chrześcijańskiego.

Można nic w życiu nie przeczytać i można jakoś żyć. Ale, jeśli "jakoś" nie wystarcza, to trzeba tę książkę przeczytać, a nawet więcej: trzeba ją czytać. Bo bez czytania, a nie tylko przeczytania, nie ma co marzyć o sensownym życiu.